Ed Nijpels begrijpt niet waarom Neil Young modeltreintjes veilt

Oud-minister Ed Nijpels begrijpt niet waarom een liefhebber vrijwillig afstand doet van zijn treinen. De VVD'er is al sinds zijn veertiende verzamelaar en had lange tijd een speciale spoorkamer, met een baan van zes bij vier meter. "Toen ik in Friesland woonde, had ik 300 locomotieven en 800 wagonnetjes", vertelt Nijpels in NOS Met het Oog op Morgen, "maar toen ik voor mijn werk naar Amsterdam verhuisde moest ik noodgedwongen afstand doen van een deel."

Solohobby

Hij noemde die beslissing 'buitengewoon tragisch'. "Ik kon alleen de mooiste modellen behouden, die staan op mijn werkkamer. Daar kan ik rustig een kwartier naar kijken. De rest is verkocht en de hele wereld over gegaan, van Argentinië tot Nieuw-Zeeland."

Neil Young spaarde treinen van het merk Lionel, een beduidend grotere variant dan de Marklintreinen die Nijpels verzameld. "Daar heb je wel de ruimte en geld voor nodig", legt Peter-Martijn Hellemons uit. Hij is voorzitter van de Nederlandse Modelspoorfederatie, waarbij ruim drieduizend modelspoorbouwers zijn aangesloten. "Maar dat is maar het topje van de ijsberg. Het is immers een solohobby, dus er zijn veel meer duizenden liefhebbers in Nederland."

Uren vermaak

Nijpels raakte verslaafd aan modeltreinen als kind. "Vlakbij de textielzaak van mijn ouders zat een zaak die rond Sinterklaas een geweldige modelbaan had. Ik stond dan om 5 uur op, want om 6 uur ging de trein rijden. Daar keek ik dan twee uur naar, totdat mijn vader mij er wegplukte en naar school stuurde."

Vanaf zijn veertiende begon hij te sparen: eerst een wagonnetje, daarna een huisje. Toen hij minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) werd, kon hij zijn hobby verder uitbreiden. "Op staatsbezoek vond ik altijd wel een uurtje om op zoek te gaan naar oude modellen."

Op het hoogtepunt had Nijpels ruimte voor vijf treinstellen, die automatisch konden rondrijden. Hij zwijmelde bij zijn spoorbaan. "Daar kon je eindeloos mee bezig zijn. Ik had ook een kermisterrein met een reuzenrad en een draaimolen. Soms ensceneerde ik en ongeluk en dan kwam er een brandweerauto en ambulance met sirenes naartoe."

Op het ministerie van VROM werd Nijpels lid van de treinenclub. "Ambtenaren van hoog tot laag kwamen daarheen en bouwden samen aan een prachtige baan. Maar de personeelsvereniging was niet zo scheutig met subsidie, dus brachten wij een eigen VROM-wagon op de markt, inclusief certificaat van de minister." Daarmee haalden de treinenclub zo'n 20.000 gulden op, waarmee geïnvesteerd werd in de baan. Normaal bestond het budget uit duizend gulden. "Die was nog nooit zo mooi geweest."

Toen Nijpels in 1989 door Hans Alders werd opgevolgd, had hij dan ook een belangrijke tip voor hem. "Ik zei: je gaat één ding doen en dat is die certificaten tekenen als er een nieuwe VROM-wagon uitkomt."

Bezoekers tijdens Eurospoor, de jaarlijkse modelspoorbeurs. "Een soort EO Familiedag", volgens Nijpels.