Jeugdzorg barst uit zijn voegen: 'Er is een cultuuromslag nodig'

Stellaard werkte 20 jaar in de jeugdzorg en promoveerde in 2023 aan de Vrije Universiteit van Amsterdam met een onderzoek naar hervormingsbeleid in de jeugdzorg. Wat haar al snel opviel is dat de problemen niet alleen bij de sector liggen, maar vooral bij het bestuurskundig beleid. Daarom pleit ze voor reflectie door bestuurders.

'Bestuurlijk onvermogen'

Als voorbeeld noemt Stellaard misstanden in de jeugdzorg die 50 jaar geleden ook al werden aangekaart en gerapporteerd. Toen werd beloofd om gebruikers en medewerkers van de jeugdzorg te betrekken bij beleidsbepaling en was het idee om over te gaan op kleinere groepen en instellingen. Maar 50 jaar later zitten we volgens Stellaard nog precies met dezelfde problemen en dezelfde adviezen en beloftes. Dat komt volgens Stellaard 'omdat we een bestuurlijk onvermogen hebben om te leren van beleid'.

Kamerlid Bruyning is het daarmee eens. Bruyning vraagt zich af of we genoeg inzicht hebben op wat het bestuurlijk beleid met de maatschappij doet. Daarin wordt volgens haar een cruciale stap overgeslagen, namelijk het in kaart brengen wat de maatschappij nodig heeft. Stellaard vult aan: "Kijk eerst naar de data en wat het effect van het bestuurlijk handelen op de maatschappij is. Ik zie nu nog reparatie op reparatie."

Cultuuromslag

Maandag behandelt de Tweede Kamer de begroting Jeugd. Vanaf 2026 krijgen gemeenten substantieel minder geld voor de jeugdzorg. In totaal moet er een bezuiniging komen van zo'n 1,1 miljard. Volgens Kamerlid Bruyning is de hervormingsagenda en het jeugdzorgbeleid gedreven op geld, maar daar draait het volgens haar niet om. "We hebben het over mensen. We hebben een cultuuromslag nodig. Reflecteren en leren valt niet te financieren." Meer geld is volgens haar niet de oplossing. "Geld pompen in iets wat niet werkt lijkt mij heel apart."