Het leenstelsel moet mét compensatie worden afgeschaft: ‘Het is een mislukt experiment’

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en FNV Young & United roepen hun achterban op tot een landelijke staking donderdagmiddag om ervoor te zorgen dat het leenstelsel tijdens deze formatie wél wordt afgeschaft. Er worden honderden studenten op het Malieveld verwacht. Nu al hangen overal spandoeken en spuiten studenten slogans op straat.

Leenstelsel

"Veel partijen hebben de afschaffing beloofd tijdens de verkiezingen, als die belofte niet wordt nagekomen, zou dat echt een gigantische blamage van de politiek zijn. Daarom gaan we nu staken om dat te voorkomen. Beter zorgen dat de druk hoog blijft in de fase van keuzes maken dan achteraf", zegt Lyle Muns, voorzitter van de LSVb.

In het collegejaar van 2015/2016 werd de basisbeurs afgeschaft voor nieuwe studenten. Die financiering is vervangen door een sociaal leenstelsel. Toen het stelsel werd ingevoerd, werd verwacht dat studenten na hun studie gemiddeld een schuld van 21.000 euro zouden hebben. In werkelijkheid is dat meer dan 30.000 euro bij een student die zijn studie in één keer afrond.

Schulden

En het kan zelfs nog veel hoger, vertelt Muns. "Doe je iets langer over je studie, dan zit je aan het einde van je studie met een torenhoge schuld van 50 tot 60 duizend euro. Toen het leenstelsel werd ingevoerd was de regering dus veel te optimistisch."

De eerste lichting studenten die viel onder het huidige leenstelsel, is inmiddels afgestudeerd en ondervindt nu de problemen. "Er was bij de invoering van het leenstelsel beloofd dat de schuld niet mee zou tellen voor het aanvragen van een hypotheek, dat is niet het geval. Banken vragen er wel naar", zegt Muns.

Gevolgen

"Daarnaast realiseren die jongeren zich nu dat ze een groot deel van hun leven bezig zullen zijn met het afbetalen van die studieschuld, terwijl jongeren met een startersfunctie het ook niet altijd breed hebben."

Ook voor de studenten die nog niet de arbeidsmarkt betreden, heeft het leenstelsel gevolgen. "We zien dat veel studenten besluiten om niet door te studeren omdat het simpelweg te duur is." Muns vertelt dat ze bij de vakbond ook merken dat minder studenten kiezen voor een bestuursjaar, een stage of een uitwisseling. "Het leenstelsel zorgt ervoor dat de ontwikkeling van studenten in alle opzichten onder druk komt te staan."

Compensatie

Nu moet het leenstelsel dus weer verdwijnen, vinden studenten én bijna alle politieke partijen. Alleen de VVD is nog voor, verder zijn alle partijen om. "Het is een mislukt experiment. Wij hebben daar met meerdere organisaties van tevoren al voor gewaarschuwd. Alle problemen die nu door het leenstelsel zijn ontstaan zijn toen al aan bod gekomen."

Daarom moet er ook meer gebeuren dan alleen het afschaffen van het leenstelsel, zegt Muns. "De studenten die onder het leenstelsel vallen, moeten niet degenen zijn die de last dragen en daarom is compensatie voor hen nodig." De LSVb is bang dat die studenten anders hun volwassen leven beginnen met een flinke achterstand als gevolg van de studieschuld.

Schuldenvrij

Komende donderdag wordt er dus gestaakt voor meer dan alleen de afschaffing van het leenstelsel. Het is ook belangrijk dat de studenten die daar onder vielen gecompenseerd worden. Daarnaast moet het in de toekomst mogelijk worden voor studenten om schuldenvrij te studeren.

Dat moet werkelijkheid worden door bijvoorbeeld de basisbeurs weer in te voeren, het minimumloon te verhogen en te zorgen dat studenten goedkoper kunnen wonen door de huurprijs voor hen te verlagen. "Het is absurd dat studeren in een welvarend land als Nederland gepaard gaat met een schuld. In andere landen zoals Duitsland is dat heel anders, en veel beter, geregeld dus dat kunnen, en dat moeten, wij hier ook zo regelen."