Tijd voor schijnwerper op vrouwengezondheidszorg: 'Eva is blijkbaar geen Adam'

Zorgmedewerkers, wetenschappers, patiëntenorganisaties en vrouwennetwerken komen naar het evenement in de Jaarbeurs Utrecht om elkaar te ondersteunen, kennis te verspreiden en de genderspecifieke zorg aan te jagen. De hedendaagse gezondheidszorg is namelijk nog altijd gemaakt voor het mannenlichaam.

"Het wordt tijd dat we vrouwspecifiek gaan diagnosticeren en behandelen", stelt hoogleraar en gynaecoloog Fedde Scheele in het NOS Radio 1 Journaal. "Door de eeuwen heen heeft gezondheidszorg zich ontwikkeld met de man als onderzoeksobject. Ook de onderzoekers zelf waren bijna altijd mannen." De opgedane kennis werd doorgetrokken naar vrouwen, want een hart is een hart en een nier is een nier, was de gedachte. Maar dat klopt niet.

"Bij een hartaanval bijvoorbeeld, kennen we de mannelijke symptomen heel goed", legt Scheele uit. "Maar bij vrouwen geeft dat een heel ander beeld. Als zij op de eerste hulp komen, krijgen ze vaker een misdiagnose." En in veel meer vakgebieden zijn er van die symptoompatronen die bij vrouwen anders zijn dan bij mannen. "In de cardiologie, neurologie, interne geneeskunde, steeds meer zie je het: Eva is blijkbaar geen Adam."

Overdosis

Regelmatig leidt dat tot een verkeerde behandeling, en dat kan ernstige gevolgen hebben. Bijvoorbeeld in de psychiatrie. "De doseringen van antipsychotica zijn allemaal op mannen uitgedokterd. Als je die aan vrouwen geeft, geef je vaak een flinke overdosis, soms tot drie keer zo hoog. De bijwerkingen daarvan kun je je voorstellen."

Ook bij zichzelf bemerkt Scheele soms een gebrek aan kennis over vrouwspecifieke zorg. "Regelmatig zie ik vrouwen met klachten waarbij ik denk 'ik weet het gewoon niet', veel vaker dan bij mannen. Dan ben ik betrekkelijk machteloos. Over het algemeen zijn dat geen dingen waar iemand meteen aan doodgaat, maar waar je wel heel veel last van kan hebben."

Menopauze: 'Even doorbijten'

Onbegrepen klachten die nu steeds meer in de aandacht komen, zijn bijvoorbeeld klachten rondom de menopauze. De traditie van 'het hoort er nu eenmaal bij' en 'je moet er doorheen bijten', ziet Scheele nu gelukkig verschuiven. "Er is heel veel aan te doen. Gelukkig wordt er al meer onderzoek naar gedaan. En dat moet op veel meer onderwerpen gebeuren."

De maatschappij vindt het onderscheid maar 'onhandig', merkt Scheele. Vrouwelijke kwalen worden traditiegetrouw genormaliseerd, en dat zorgt voor heel veel onnodig leed. Daarom besloot hij om het maar eens in geld uit te drukken; wat kost dat eigenlijk, al die niet-optimale zorg voor vrouwen? De berekeningen – Europabreed – kwamen uit op maar liefst 750 miljard. "Misschien dat mensen er dan meer oren naar krijgen."