Ook lopende adoptieprocedures moeten nú stoppen

Discriminatie

De onderzoeken bevestigen een beeld dat de kinderrechtenorganisaties al langer zien. De Vos: "Dat er eigenlijk heel veel mis gaat. En dat de gang van zaken niet in lijn is met de verdragen rondom kinderrechten." Structurele discriminatie speelt in landen als Bulgarije en Hongarije daarbij een rol. "De discriminatie van de Roma leidt er toe dat Roma-kinderen structureel sneller uit huis worden geplaatst. Dit is in veel situaties een onnodige scheiding van ouder en kind. Die gezinnen worden niet gesteund en tegen de wil van hun ouders worden de kinderen dan zelfs ter adoptie aangeboden." Dat institutionele en structurele racisme werkt door. Hulpverleners, rechters en andere betrokkenen zijn hierdoor ook geneigd om bevooroordeelder te handelen in de procedures en beslissingen rondom de Roma-kinderen.

Controleerbaar

Niet alleen de ICDI waar Sarah de Vos werkzaam is trekt aan de bel over nog lopende procedures. Samen met andere kinderrechtenorganisaties zien ze problemen in zowel het systeem als de landen waar adoptie mogelijk is. "Nederlandse controle reikt niet buiten onze landsgrenzen. Daarom is interlandelijke adoptie nooit helemaal controleerbaar en kan je niet zeker weten hoe een adoptie in een ander land tot stand is gekomen. Daarnaast blijft adoptie een vraaggestuurd systeem, waar grote geldbedragen in omgaan. Dit trekt illegale praktijken aan."

Om misstanden tegen te gaan en adoptie mogelijk te maken heeft de overheid een landenanalyse gedaan om te kijken vanuit welke landen adoptie mogelijk zou moeten zijn. Echter laat het onderzoek zien dat dit geen onafhankelijk analyse was en dat kwetsbaarheden van bepaalde landen zijn weggelaten of genegeerd, waardoor het land onrechtmatig is bestempeld met een positieve adoptiemogelijkheid.

Onomkeerbaar

"Adoptie is één van de meest ingrijpende maatregelen die genomen kan worden over een leven. Dat kan om meerdere redenen niet meer ongedaan worden." Juist daarom moeten volgens de oproep ook lopende procedures nú stoppen. Op het moment dat er onzekerheid is of kinderrechten wel gewaarborgd kunnen worden, dient juist door die onomkeerbaarheid geen risico genomen te worden.

Maar wat komt kinderen dan wél ten goede? De Vos: "Zet in op verbetering voor de kinderen in die landen zelf. Pak de grondoorzaken aan van de problemen in het systeem. Nu wordt er jaarlijks een paar miljoen euro aan overheidsgeld gestopt in het faciliteren van adoptie. Daarvoor komen er nog maar 50 kindjes per jaar naar Nederland. Als het echt gaat om het bijdragen aan het welzijn van de kinderen, investeer het dan in de landen. Zo bereik je veel meer kinderen en kunnen er meer kinderen bij hun ouders blijven."