Binnenland
MAX

Denkgereedschap: de 'wat als'-vraag in je voordeel gebruiken

foto: Pixabayfoto: Pixabay
  1. Nieuwschevron right
  2. Denkgereedschap: de 'wat als'-vraag in je voordeel gebruiken

Schrijver en filosoof Jeroen Hopster maakt met zijn boek De andere afslag baan voor de 'wat als'-vraag. Door de vraag als denkgereedschap in te zetten, leren we volgens de auteur namelijk de wereld beter te waarderen. Bij Nieuwsweekend legde hij uit hoe.

De andere afslag Jeroen Hopster

Wereld van mogelijkheden

Hopster stelt met zijn boek het idee dat ons pad uitgestippeld is, kritisch aan de kaak. "We leven in een wereld van mogelijkheden, en dat besef dat kan juist bijdragen aan onze waardering", aldus de auteur.

Het besef van die wereld van mogelijkheden moet volgens de schrijver vooral het inzicht bieden dat dingen "ook anders hadden kunnen lopen". En die realisatie biedt ons dus waardering en voedt onze beleving.

De 'wat als'-vraag

Het is van belang een 'wat als'-vraag realistisch te kaderen. De geschiedenis kun je niet veranderen, jouw ervaring ervan wel. Stel dat je ongelukkig bent op werk. Dan kijk je al snel met een negatieve bril naar alles wat er om je heen gebeurt. Dan neem je te snel voor lief dat überhaupt werk hebben voor velen een zegen is. Je kan al snel meer waardering bewerkstelligen door te vragen: wat als ik helemaal geen werk had? Dingen hadden immers anders kunnen lopen.

Foutief gebruik

Veel mensen maken al gebruik van de 'wat-als' vraag, zij het op een wijze die verre van bevorderlijk is voor hun geluk. Dit doen ze verkapt door middel van gedachten als 'had ik maar dit of had ik maar dat'.

Maar dergelijke gedachten, daar moeten we volgens Hopster niet te veel in blijven hangen. "Als je daar over gaat piekeren kom je te veel vast te zitten in een emotie van spijt, daar heb je niets aan."

Ruimte voor emoties

Beseffen dat dingen anders hadden kunnen lopen biedt volgens Hopster dus meer dan 'slechts' waardering. Het biedt ook ruimte aan emoties en die voeden weer onze beleving.

Daardoor moeten we een emoties zoals teleurstelling volgens de schrijver niet onder stoelen of banken steken. "Door te ontkennen dat dingen anders hadden kunnen lopen, ontken je iets wat heel wezenlijk menselijk van ons is en dat je niet zou moeten willen ontkennen."

Bewuster beleven

Stel dat je toch op zoek gaat naar ander werk. Je denkt namelijk dat er werk is dat meer bij je past. Wanneer je iets vindt, er naar solliciteert, een paar sollicitatierondes doorkomt maar uiteindelijk hoort dat je het niet wordt, dan ben je vermoedelijk zeer teleurgesteld. Maar juist die teleurstelling hoort bij jou. Het vertelt je dat je juist goed bezig was met je zoektocht naar ander werk. Het had ook anders kunnen lopen, je had ook niet teleurgesteld kunnen zijn, wat zou betekenen dat je nog niet eens in de buurt was van leuk werk.

Paal en perk stellen

Aan de hand van dit gedachte experiment verbreed je je wereld behoorlijk, aldus de auteur. "Maar je moet er wel paal en perk aan stellen." Filosofen voeren volgens Hopster dergelijke experimenten uit maar soms moeten vragen worden begrensd om er inzicht uit te krijgen.

"De beginpositie waaruit je het gedachte-experiment opzet, die moet je helder voor ogen hebben. En de grenzen. Wat was er mogelijk gegeven het feit..." bijvoorbeeld dat je geboren bent met een bepaald genenpakket, in die familie etc. of een bepaalde studie hebt afgerond. Op die manier behoud je volgens de auteur speelse speculatie eerder buitenspel.

Søren Kierkegaard

De 19e-eeuws Deense filosoof Søren Kierkegaard schreef ooit de woorden "Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar het moet voorwaarts worden geleefd." Deze woorden hadden tot doel mensen te wijzen op ons eeuwige te kort aan wijsheid, voor de constante stroom aan keuzes die wij moeten maken. Daarom moesten we volgens hem niet te veel bij het leven stil staan. Nee, het leven moest juist worden ervaren.

Die woorden van Kierkegaard kun je, weliswaar op een wat andere manier, ook toepassen op het werk van Hopster. Door achterwaarts te kijken naar hoe een ervaring anders had kunnen lopen, kunnen we voorwaarts leven met meer waardering.

Ster advertentie
Ster advertentie