Betere communicatie naar patiënten nodig op spoedeisende hulp: 'Scheelt onnodige heropnames'

'Probleem is breder dan opleidingsniveau of taalbeheersing'

Mahajan Walhain ervoer zelf ook hoe het is om de spoedeisende hulp te liggen: "Een aantal jaar geleden moest ik met gierende spoed geopereerd worden. Daarna lag ik in een kamertje, verzwakt, moe, en ziek. Ik was behoorlijk van de wereld." De uren erna kwamen er artsen de kamer binnenlopen, vertel ze: "En als je me nu zou vragen wat ze hebben gezegd, zou ik het echt niet meer weten. En dat terwijl ik zelf arts ben." Dat was voor haar ook het interessante: "Het gaat vaak over opleidingsniveau of taalbeheersing, maar het speelt veel breder, zeker op de spoedeisende hulp."

Alarmsymptomen

Op het moment dat je op de spoed ligt, word je letterlijk uit het leven getrokken: "Je bent bang, moe, je hebt pijn en bent gestrest. Dan werken je hersenen niet zoals je zou willen." Daarom zou er meer aandacht besteedt moeten worden aan hoe het ontslaggesprek wordt gevoerd, vindt Mahajan Walhain: "Hoewel er al veel studies naar communicatie op de spoedeisende hulp zijn, blijkt uit mijn onderzoek dat je in het gesprek de diagnose, de behandeling, eventuele follow-up afspraken, en vooral de alarmsymptomen goed moet uitleggen. Dat laatste wordt vaak vergeten in de gesprekken met de patiënt."

Teach-backgesprek

Mahajan Walhain verdiepte zich ook in het zogenaamde 'teach-back' onderdeel in het gesprek: "Je wilt er niet alleen voor zorgen dat de informatie goed onthouden wordt, maar ook dat het echt begrepen is. Er zijn verschillende methodes, zoals video's en folders, maar die worden niet altijd goed begrepen omdat er geen controle is of alles duidelijk is."

Het teach-backgesprek kan daarbij helpen: "Het is eigenlijk de enige manier om te controleren of de patiënt begrepen heeft wat je hebt gezegd. Aan het einde van het gesprek stel je vragen zoals: 'Als je nu naar huis gaat en je vriend vraagt wat de dokter zei, wat zou je dan zeggen?' Zo check je of de juiste informatie is blijven hangen."

Maar is er wel tijd voor dit soort gesprekken op de SEH? "Mensen waren aanvankelijk sceptisch, maar het hoeft niet lang te duren. Een teach-backgesprek duurt gemiddeld twee minuten. Een gemiddeld ontslaggesprek duurt drie minuten, dus het valt best mee."