Gesloten jeugdzorg: 'Het beschadigt meer dan dat het helpt'

De gesloten jeugdzorg staat al geruimere tijd onder druk vanwege het imago. Zo wordt het vaak vergeleken met een gevangenis waar kinderen, die geen strafbare feiten hebben gepleegd, in worden opgesloten. Coelman legt uit dat dit komt omdat in de beginjaren van de gesloten jeugdzorg de instanties gestart waren in oude gevangenisgebouwen. "Dat is een weeffout geweest, daar komt dat imago vandaan."

Trauma op trauma

Toch is volgens Ende - van de Broek het imago niet het enige probleem. "Uit onderzoek is gebleken dat 86% van de kinderen in de gesloten jeugdzorg er meer beschadigd uitkomen dan dat ze erin gingen." Ze legt uit dat het trauma van de kinderen al groot is voordat ze in de instantie terecht komen. "Alle voorgaande hulp mocht al niet meer baten. Deze kinderen zijn uit huis geplaatst en hebben gemiddeld al zes andere instanties gezien voor ze in de gesloten jeugdzorg terecht komen. Voor deze kinderen is het trauma op trauma.

Coelman, zelf verantwoordelijk voor een gesloten jeugdzorgafdeling, geeft aan dat deze feiten voor een deel kloppen, maar dat het ook genuanceerder ligt: "Er zijn ook instellingen waar wel goede zorg wordt geboden. En ik vind ook dat er wat moet veranderen, maar dat gaat per instantie op een verschillend tempo, maar alle instellingen in Nederland zijn er mee bezig."

Alternatieven

Een alternatief voor de gesloten jeugdzorg is er, zegt Coelman. Het opzetten van kleinschalige groepen kinderen met hetzelfde aantal begeleiders als nu die extra opgeleid worden is iets wat haar eigen organisatie nu ook al doet. "Hierdoor is hopelijk de gesloten jeugdzorg niet meer nodig" zegt Coelman.

Maar ondanks de alternatieven ziet Coelman de gesloten instellingen nog liever niet sluiten. "Er is namelijk niet direct een goed alternatief voor de kinderen die nu zorg ontvangen in die instellingen. Het is belangrijk dat de kinderen die daar nu nog onder zorg staan, dat dat eerst goed afgerond wordt. Vanuit daar kunnen ze een vervolg stap maken."

Oproep politiek

Morgen staat er een manifest voor jeugdzorg zonder gesloten deuren op het plein in Den Haag. Ende - van de Broek heeft een duidelijke boodschap voor de Tweede Kamer: "Pas de wet aan zodat het op een gegeven moment ook niet meer mogelijk is dat de rechter die gesloten machtiging afgeeft en zorg voor meer kleinschalige woonvoorzieningen waar het kind kan blijven wonen zolang als het nodig is en in verbinding met de eigen ouders en de school."