Wil een vijfde van Nederland de overheid omver werpen? 'Dat is iets aangedikt'

Klopt dat, of zit het anders? En als het klopt, hoe kunnen we dan zo'n gelukkig land zijn? Lammert de Bruin zoekt het uit in Feit of Fictie bij EenVandaag.

'Klopt niet helemaal'

De cijfers kloppen, zegt hoogleraar Sociale Psychologie Tom Postmes aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Hij is een van de auteurs van het rapport waaruit Özdil citeert. De eerste stelling, over het omver werpen van de overheid, is goed geciteerd. Maar de tweede niet helemaal, zegt Postmes.

"Özdil zegt: 21 procent van de mensen wil dat desnoods met geweld doen. Dat klopt niet helemaal. Die mensen zijn het namelijk eens met de stelling: 'In mijn ogen verdient de overheid het om hard aangepakt te worden, desnoods met geweld.' Dat is ietsje anders. Hij dikt het iets aan."

Ontevredenheid

De ontevredenheid zit in meerdere zaken, en kwam ondermeer door zaken als huisvesting. "In 2017 merkten mensen al dat het gek is dat hun kinderen geen huis konden vinden op de plek waar ze graag zouden willen wonen."

"Mensen maken zich daarnaast niet vaak zorgen om zichzelf, maar om hun naasten", aldus hoogleraar Postmes.

Overlevingsmechanisme

We zijn dus ontevreden over de overheid, maar tegelijkertijd behoort Nederland al jaren tot de gelukkigste landen ter wereld. Staat dat niet haaks op elkaar? In het meest recente onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau, uit oktober 2021, gaf maar 40 procent van de Nederlands de overheid een voldoende.

"Dat is niet uniek laag als je dat vergelijkt met de afgelopen 10 jaar", zegt SCP-onderzoeker Josje den Ridder. "En als je het vergelijkt met andere landen scoren we eigenlijk best goed." Hoe kan dat? "Dat is een soort overlevingsmechanisme. Je moet de moed er in houden en er voor gaan, want als je dat niet doet, waar kom je dan nog voor uit bed?", zegt Den Ridder van het Sociaal Cultureel Planbureau. "Mensen hebben de neiging hun situatie dus iets positiever in te schatten, terwijl ze de situatie van het land juist iets negatiever inschatten, omdat ze daarin heel erg afgaan op wat ze in de media zien."