'Winnie Mandela kon de droom van het ANC verwoorden'

Winnie Madikizela trouwde in 1958 met Nelson Mandela. Haar man werd in 1964 gevangen gezet op Robbeneiland. Ze was een van de weinigen die hem mochten bezoeken. Gedurende die tijd werd ook zij steeds politiek actiever.

"Het ANC was vleugellam gemaakt en zij was in die periode de stem van het verzet", zegt Zuid-Afrikakenner Bart Luirink in het NOS Radio 1 Journaal. "Zij heeft de droom van het ANC kunnen verwoorden als een van de weinigen die min of meer vrij was. Dat is tot diep in de jaren tachtig zo gebleven." Door haar strijd werd ze een internationaal boegbeeld van de strijd tegen het apartheidsregime. Het leverde haar de bijnaam 'Moeder van de natie' op.

In 1990 kwam Nelson Mandela vrij. Het paar ging twee jaar later uit elkaar en scheidde officieel in 1996, maar ze hielden contact.

Omstreden

Winnie Mandela was niet onomstreden. Ze werd veroordeeld voor fraude en beschuldigd van betrokkenheid bij de moord op de 13-jarige Stompie Seipei. Zelf heeft ze die betrokkenheid altijd ontkend.

Ook de afgelopen jaren kon zij nog invloed uitoefenen op de Zuid-Afrikaanse politiek, weet Luirink. "Zij heeft zich de afgelopen jaren sterk uitgesproken tegen de armoede en corruptie in Zuid-Afrika. Op de achtergrond heeft ze zeker een rol gespeeld bij bijvoorbeeld het vertrek van Zuma."