Overvolle prullenbakken worden geteld: 'Vooral in grote steden een probleem'

"Het valt buiten de grote steden best mee," vertelt Dirk Groot. "Ik liep hier net op het mediapark rond en van de 28 prullenbakken was er niet één overvol of kapot." Toch blijven steden zoals Amsterdam en Utrecht grote uitdagingen houden.

Vooral in grote steden probleem

Groot legt uit dat het afvalprobleem zich vooral in stedelijke gebieden voordoet. "Buiten de grote steden zijn volle prullenbakken amper een probleem," vertelt hij. "Maar in het centrum van steden als Utrecht zie je overvolle bakken, vooral na drukke dagen zoals in het weekend."

Een belangrijke oorzaak is dat prullenbakken minder vaak worden geleegd, wat leidt tot een sneeuwbaleffect. "In Amsterdam zijn sommige prullenbakken voorzien van magneetsluitingen, zodat ze beter dicht blijven en afval niet eruit waait. Dit voorkomt ook dat ratten worden aangetrokken," zegt Groot.

Effect van statiegeld

Sinds de invoering van statiegeld op blikjes en flesjes ziet Groot een duidelijk verschil. "Er zit nu 80% minder blikjes en flesjes in de prullenbakken," deelt hij enthousiast. Maar het systeem kent nog kinderziektes. "In Duitsland en Denemarken bestaat dit systeem al langer, maar ook daar moesten mensen wennen. Daar moest het blikje teruggebracht worden naar de winkel waar je het kocht. Dat zorgde voor een enorme keldering in de verkoop van blikjes. Maar uiteindelijk werkt het statiegeldsysteem prima, en het zorgt voor minder afval."

Toch blijkt het voor sommige mensen een bron van inkomsten. "Ik zie zelfs keurige ouderen blikjes en flesjes uit de prullenbakken vissen. Het is dus niet alleen iets voor daklozen," vertelt Groot. "Sommige mensen verzamelen zelfs zóveel dat ze er een vakantie van kunnen betalen."

Te weinig inleverpunten

Volgens Groot is er een groot tekort aan inleverpunten voor statiegeldflessen en -blikjes. "Er zijn vier keer zoveel flessen en blikjes om in te leveren, maar nauwelijks nieuwe inleverpunten," vertelt hij. "De wachtrijen bij machines zijn lang en vaak lopen ze vast. In de binnenstad van Amsterdam en Utrecht is het bijna onmogelijk om een blikje in te leveren. Je moet vaak naar een grote supermarkt buiten het centrum."

Het probleem is dat verpakkingsbedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor het opzetten van inleverpunten, terwijl zij aanvankelijk tegen statiegeld waren. "Het bedrijfsleven heeft er geen haast mee," merkt Groot op. "Het voelt alsof ze het opzettelijk traag laten lopen."

Data

De data van de Nationale Prullenbakken Teldag helpt om het afvalprobleem beter in kaart te brengen. Groot hoopt dat de resultaten leiden tot gerichte oplossingen, vooral in de grote steden. "Met deze cijfers kunnen we kijken waar de problemen het grootst zijn en steden helpen met oplossingen," zegt hij.

Een jaarlijkse teldag kan helpen om de voortgang te monitoren. "Ik heb nu 9000 prullenbakken geteld, en 4% daarvan stond open, vooral in de grote stad. Als we volgend jaar minder open bakken zien, is dat een mooie vooruitgang," aldus Groot.