Intergenerationele armoede: 'Ik ben een dubbeltje en word nooit een kwartje'

Klaargestoomd voor een harde wereld

Alex Schepel groeide op in armoede. “Het werd mij met de paplepel ingegoten: ik ben een dubbeltje en ik word nooit een kwartje.” Alex werd door zijn ouders klaargestoomd voor een harde wereld. "Als ik huilend thuiskwam na een ruzie met een vriendje, kreeg ik een schop onder mijn reet. Dan moest ik opnieuw naar buiten en weer vechten, maar dit keer winnen."

Ook Alex creëerde door zijn jeugd onbewust zijn eigen overlevingsmechanismen. "Ik ging me verstoppen en mezelf zo klein mogelijk maken." De optie om een andere baan te vinden, die beter bij hem zou passen, kwam niet in hem op totdat hij na 20 jaar bij hetzelfde bedrijf gewerkt te hebben op straat kwam te staan.

"Ik merkte aan mezelf, ik red het zo niet in deze maatschappij. Ik had allerlei angsten opgebouwd door traumatische ervaringen, en ik moest solliciteren. En je gaat geen hulp vragen, want hulp vragen maakt je zwak. Dus je gaat maar door, ook al kost het je je leven."

Eindelijk gelijk behandeld

Toen Alex zich met de moed der wanhoop aansloot bij een gratis training kwam voor hem de omwenteling. "In die training was er een hoogopgeleide professional die mij gelijkwaardig behandelde. Het was voor het eerst dat iemand in mijn leven aan mij vroeg: wie ben jij en wat wil jij? Dat opende bij mij wat deuren, en gevoelsmatig voelde het prettig om serieus genomen te worden." De kloof werd voor hem op dat moment gedicht. Hij ging met zichzelf aan de slag en zocht hulp bij een psycholoog.

De kloof dichten

Zowel Alex als Annamaria volgden de opleiding tot ervaringsdeskundige. "De shit van mijn verleden wordt de kracht van mijn heden", is hoe Annamaria het omschrijft. Als ervaringswerker gaan zij het gesprek aan met beleidsmakers om zo de kloof tussen instanties en gezinnen in armoede te dichten.

Dat is belangrijk, vindt René van der Most, programmamanager van het programma Kans voor de Veenkoloniën: "Beleid wordt op dit moment nog steeds gemaakt door hoogopgeleide mensen, die vaak toch ook in een goed milieu zijn opgegroeid. Zij maken beleid voor mensen die eigenlijk maar net aan kunnen haken in de samenleving." Alex merkt dat er verbetering plaatsvindt. "Er komt steeds meer bewustzijn bij overheden, lokaal en landelijk, dat de stem van de mensen om wie het gaat heel belangrijk is bij het ontwikkelen van wet- en regelgeving."