Jortcast #19: Hoe een debat op internet ontspoort

Piek Vossen, hoogleraar computationele lexicologie aan de Vrije Universiteit, meet op internet en op fora in wat voor mate mensen onderwerpen framen en labelen. Hij maakt modellen die kunnen detecteren dat er in een debat met taal onderwerpen worden geframed. Met die modellen kan vervolgens een heel debat in kaart worden gebracht. En kan worden geanalyseerd waar informatie vandaan komt. "Ik maak in feite de discussie transparant", zegt Vossen.

Klik hier om Jortcast #19: Een Jortcast voor internetgekkies te beluisteren.

Als je dan kijkt naar het debat omtrent bijvoorbeeld vaccinatie, dan zie je dat de mensen die tegen het vaccineren zijn allemaal op basis van één bron steeds opnieuw beweren dat het niet goed is om te vaccineren. Die ene bron betreft dan oud wetenschappelijk onderzoek, maar komt steeds weer terug in allerlei discussies op fora en in discussieplatforms. Zo ontstaat er dus het beeld dat iets waar is, terwijl deskundigen daar anders over denken.

Cambridge Analytica

Voorafgaand aan het gesprek met Piek Vossen haalt Dieuwertje Kuijpers, onderzoeksjournalist bij Follow the Money, nog even Cambridge Analytica aan. Het bedrijf zou Trump in het zadel hebben geholpen en de Britten voor de Brexit hebben laten stemmen, volgens een klokkenluider. Maar dat is volgens Kuijpers te veel eer.

Volgens Kuijpers is het onwaarschijnlijk dat Cambridge Analytica in staat is om in de enorme stroom van informatie op social media met één klein bericht (op precies het juiste moment) je stemgedrag te beïnvloeden. “Je kan het niet meten, je kan het dus niet weten en ook niet claimen”, zegt Kuijpers. “Het is niet zo groot als Cambridge Analytica het voor doet komen.”

Vossen: “Cambridge Analytica gebruikt metadata: wie is verbonden met wie en waar klik je op. Ze kijken niet naar de inhoud van conversaties. Maar dat is de volgende stap natuurlijk.” Vossen analyseert deze inhoud wél in discussies, of laat eigenlijk een computer dat doen.