'Door overvol academisch jaar is er te weinig tijd voor onderzoek'

De Jonge Akademie, een platform voor jonge topwetenschappers, concludeert uit een steekproef dat Nederlandse docenten gemiddeld twee maanden per jaar meer aan doceren of tentamineren besteden dan hun collega’s in andere landen. Dat volle en lange jaar zou zorgen voor een hoge werkdruk onder docenten en studenten én er blijft te weinig tijd over voor onderzoek. Zo staat in het rapport Een slimmer academisch jaar.

"Het moet slimmer", zegt Jeroen de Ridder, filosoof en voorzitter van De Jonge Akademie. "Het probleem is dat we in Nederland in vergelijking met het buitenland extreem volgepropt zitten. Op de meeste universiteiten ben je tot diep in juni, soms juli bezig. In de zomer heb je een weekje of zes waarin je ook nog vakantie wil."

Weinig tijd voor onderzoek

"Docenten zijn druk met allerlei onderwijstaken", gaat De Ridder verder. "Daardoor kan een van de twee taken die je hebt, namelijk onderzoek doen, alleen heel erg versnipperd door het hele jaar heen uitgevoerd worden." Volgens De Ridder resulteert dat erin dat docenten in de avonden en weekenden aan onderzoek werken. "Dat is geen gezonde situatie."

Het kan anders, denkt de organisatie. "Elders in de Europese Unie lukt het in opgeteld ruim twee maanden minder. En dat zijn kwalitatief goede universiteiten."

Tentamens en herkansingen

Gerard van Bussel, emeritus hoogleraar aan de TU/Delft, beaamt het geschetste beeld. Hij ziet vooral een probleem in de vele tentamenperiodes. "We hebben een beetje een rare mentaliteit in Nederland met oneindige herkansingsmogelijkheden. Daardoor heb je soms een factor drie belasting rondom het voorbereiden en nakijken van tentamens."

Universiteiten mogen zelf bepalen hoe ze het jaar indelen. De Ridder roept rectoren dan ook op de stap te zetten. "Het is een enorme klus die pas over een tijd iets oplevert, maar het is echt hoognodig." De Vrije Universiteit van Amsterdam waar De Ridder zelf doceert, staat volgens hem welwillend tegenover het idee van een korter jaar.