Wie is de huidige zondebok?

Dat het met veel diersoorten niet goed gaat zult u allemaal wel weten. Nog onlangs werd bekend gemaakt dat de dunbekwulp definitief is uitgestorven. Deze mooie waadvogel met zijn kromme snavel schaart zich in een illuster rijtje met onder andere de dodo, de reuzenalk, de trekduif, de Stellerzeekoe en de Javaanse tijger – de rij is langer dan ik vandaag tijd heb. Maar er zijn ook soorten waarmee het buitengewoon goed gaat. Dikwijls, maar niet altijd, zijn dat zogeheten invasieve exoten, soorten die in een nieuw leefgebied zijn terechtgekomen en het daar wonderbaarlijk goed doen. Denk aan de Amerikaanse rivierkreeft, de halsbandparkiet, de Japanse duizendknoop; ook deze rij is eindeloos, maar er ontbreekt er één.

Het is een tamelijk onbekende soort die het in ons land zeer voor de wind gaat. Hij staat nog niet in de bekende veldgidsen, maar hij is ongemerkt overal aanwezig. Het is de zondebok. De zondebok gedijt net als de meeste invasieve exoten in wat ecologen wel een verstoorde leefomgeving noemen, een habitat die gekenmerkt wordt door een of andere vorm van hinder, al dan niet werkelijke hinder of verzonnen hinder. Al in de middeleeuwen kon de zondebok worden waargenomen. Tijdens uitbraken van de pest bijvoorbeeld, kregen daarvan de joden de schuld en deze zondebokken werden toen hardhandig aangepakt. Ook kwam de zondebok destijds vaak tevoorschijn in de vorm van heksen, die werden dan verbrand. Het is dus een kenmerk van de zondebok dat hij meerdere vormen kan aannemen. Dat is een overeenkomst met de oude Griekse oppergod Zeus, die dat ook kon. In de vorm van een zwaan verleidde hij de bevallige Leda, in de vorm van een stier ontvoerde hij de lieftallige Europa. De moderne zondebok vertoont zich nog maar zelden in de vorm van zwanen of stieren, maar wel in de vorm van andere soorten.

De bekendste zondebokken in ons land zien eruit als wolven. Vanuit het oosten zijn ze binnengedrongen – het is in onze geschiedenis tenslotte wel vaker voorgekomen dat het gevaar uit die richting kwam binnengewandeld. In de verpakking van de wolf richt de zondebok een bloedbad aan, niet onder meisjes met rode hoofddoekjes of door zeven geitjes in een staande penduleklok te belagen, maar schapen, die tot voor kort alleen door zijn gedomesticeerde nakomelingen werden doodgebeten. Maar honden zijn geen zondebokken.

De jongste vorm waarin de zondebok zich vertoont lijkt veel onschuldiger. Maar ze zijn niet onschuldig, integendeel, deze zondebokken zijn schuldig aan een ernstige misstand, namelijk de woningnood. Om de woningnood te verminderen moeten er in ons land woningen worden gebouwd. Veel woningen. Voor mensen. Maar natuurlijk niet voor mussen, vleermuizen en gierzwaluwen. Op slinkse wijze hebben deze vliegende zondebokjes ervoor gezorgd dat er juist voor hún gebouwd moet worden. Dat zit dus de woningbouw voor mensen enorm in de weg. U snapt het al, daar moet iets aan gebeuren! Onze immer alerte, besluitvaardige en doortastende overheid pakt het probleem gelukkig goed bij de lurven. De huisvesting voor deze zondebokken wordt uit de regelgeving geschrapt. Laat ze maar een holle boom opzoeken, dat zal ze leren!.

Ik ben nu vooral benieuwd wat de volgende vermomming zal zijn waarin de zondebok zich zal manifesteren. Maar voor nu weet u alvast: let goed op mussen, vleermuizen en gierzwaluwen. Ze zijn niet te vertrouwen.

Fijne zondag.