Europa tegen wegwerpcultuur: 'Veel spullen worden makkelijker om zelf te repareren'

'Afschuwelijke lijm'

Jonker is duidelijk over de reparatie van telefoons: "De hele boel zit met allerlei afschuwelijke lijm aan elkaar geplakt, dus eigenlijk kan je daar alleen maar een mes tussen zetten - en dan is alles kapot." Waarom hebben de tech-giganten de telefoons zo gemaakt? "We zijn in 1954 begonnen te bedenken dat een economie draait op het weggooien van spullen. Dus kort gebruiken, snel weggooien."

En dat heeft zich in deze eeuw ontwikkeld tot apparaten die op drie manieren weggegooid moeten worden, vertelt Jonker: "Omdat het stuk gaat van zichzelf, omdat we het niet meer mooi vinden, of omdat er digitaal gezegd wordt dat het apparaat vervangen moet worden. Denk aan de printer waarbij de display over de cartridges aangeeft: 'Ik ben leeg, gooi mij weg'. Gelukkig komen we nu tot de ontdekking dat dat echt de verkeerde kant op gaat."

EU grijpt in

Een week geleden, vlak voor onze verkiezingen, heeft de EU besloten om in te grijpen. "Ze hebben nu gezegd: we gaan voor productgroepen stapsgewijs besluiten dat ze beter repareerbaar worden. Dat betekent dus dat telefoons minder aan elkaar geplakt gaan worden", vertelt Jan Jonker. "Het zijn altijd dezelfde dingen die stuk gaan aan een telefoon, dus de EU wil het makkelijker maken om consumenten 'reparatiesetjes' te laten bestellen om zo zelf het toestel te repareren." Er is ook nog een andere mogelijkheid, vertelt Jonker: "Dat is dat we via erkende reparateurs gewoon een hele industrie krijgen van mensen die spullen weer kunnen gaan repareren."

Het recht op reparatie

"Wij hebben dus een economie gebouwd op dingen die niet meer gerepareerd kunnen worden. Daarom is dit besluit van de EU zo ontzettend belangrijk", zegt Jonker. De EU wil met de wet ingrijpen bij verschillende productgroepen: "Wasmachines, koffiezetapparaten, telefoons, noem het allemaal maar op. Daar zijn ze natuurlijk wel even mee bezig." De Green Deal komt op gang, vertelt Jonker: "Langzamerhand komt die Europese trein in beweging. En the right-to-repair is echt een heel belangrijk station."