Binnenland

Op zoek naar het verhaal achter de Jodenster: 'Dan heb je een foto, maar geen idee wie dat is'

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
Op zoek naar het verhaal achter de Jodenster: 'Dan heb je een foto, maar geen idee wie dat is'

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was vanaf mei 1942 het dragen van een gele ster van stof – de Jodenster – verplicht gesteld door de Duitse bezetter. Deze maatregel maakte het voor de bezetter gemakkelijk om Joden te herkennen. Na 1945 zijn honderden foto's uit deze periode verzameld in archieven. Maar vaak is de identiteit van de geportretteerden onbekend. Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies wil hun namen en verhalen achterhalen met behulp van het project Achter de ster. Onderzoeker Kees Ribbens aan het NIOD vertelde er meer over in het NOS Radio 1 Journaal.

00:01

00:00

Er is een licentie-fout opgetreden. Als het probleem zich blijft voordoen, neem dan contact op met onze klantenservice.

"Het gaat om zeer uiteenlopende foto's. Het zijn kiekjes waar individuele mensen op geportretteerd zijn, maar het zijn ook huwelijksfoto's, groepsfoto's, klassenfoto's en ook persfoto's", zegt Ribbens.

Verdere verhaal

"Soms zijn er wel gegevens bekend, maar in veel gevallen zijn die of incompleet of ontbreken die volledig. En dat is het probleem. Dan heb je een foto van iemand met een Jodenster, maar je hebt geen idee wie dat is en wat zijn of haar verhaal was."

"Je wil voorkomen dat de Holocaust gereduceerd wordt tot een aantal voorbeelden. We kennen allemaal Anne Frank en iedereen weet van het bestaan van Auschwitz, maar ook dit soort foto's zijn van belang om te realiseren dat de Holocaust in de eigen stad of dorp plaatsvond", aldus Ribbens.

"Om dat concreet in beeld te krijgen, is het belangrijk dat je die mensen van een naam kunt voorzien. Aan de hand daarvan kun je hun verdere verhaal in kaart brengen en ook iets meer begrip en zicht krijgen op wat de Holocaust daadwerkelijk inhield hier in Nederland."

Herkend

"Het is een taaie opgave, zoveel decennia na dato. Maar het is niet onmogelijk. We zijn net een paar dagen gestart en krijgen de eerste reacties al binnen. De kinderen of de mensen die bij hen in de straat woonden, kunnen nog in leven zijn", vertelt Ribbens.

"We hebben reacties uit Noord-Amerika. Mensen worden herkend. Soms omdat ze familieleden zien, maar we hadden ook iemand die zichzelf herkende op een foto voor het Joods Lyceum. We zullen geen 100 procent dekking verwezenlijken, maar iedereen die geïdentificeerd wordt is meegenomen."