'Mensen ervaren de taakstraf wel degelijk als een straf, en het helpt'

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat fors straffen de norm wordt bij de mishandeling van hulpverleners. Om rechters daartoe te dwingen, werd vorige week een wetsvoorstel aangenomen waarbij het rechters verboden wordt om in deze gevallen nog een taakstraf uit te delen.

Avondklokrellen

Aanleiding voor het wetsvoorstel zijn de rellen rondom de avondklok geweest waarbij veel agressie werd geuit naar voornamelijk de politie. Kennelijk worden taakstraffen niet als echte straffen gezien en is men bang dat rechters daders niet hard genoeg aanpakken. Dat terwijl er volgens Janssen bij 35 van de 40 mensen die vanwege hun gedrag bij de avondklokrellen terecht stonden, toch al werd gekozen voor een celstraf.

"Opvallend is dat bij de invoering van de taakstraf in 2001 zoals we die nu kennen, gezegd werd dat het de ultieme vorm van lik op stuk-straffen is. Precies hetzelfde wordt nu gezegd door staatsecretaris Sander Dekker", zegt rechter Jacco Janssen.

Volgens Janssen gaat er met dit wetsvoorstel een belangrijke nuance verloren. Hij noemt een casus als voorbeeld. "Een jonge vrouw die begeleid woont, viert een feestje met harde muziek. Een buurman belt de politie die vervolgens aan de deur komt. De vrouw gooit de deur uit schrik dicht terwijl de voet van de agent ertussen zit. En dan zou je een celstraf moeten geven?"

Repressie is zinloos

Ons denken over straffen is de laatste jaren veranderd, stelt directeur van de Reclassering Johan Bac. "Het achterliggende idee is dat naarmate we strenger straffen de hele samenleving veiliger wordt. Alles verwachten van repressie is echter zinloos en weinig effectief", schreef hij in een opiniestuk in NRC.

Onderzoek wijst juist uit dat de taakstraf zinvoller is omdat het de kans op herhaling verkleind. "Iets terug doen voor de samenleving zoals sneeuw scheppen bij een ziekenhuis motiveert mensen om hun gedrag te verbeteren", vertelt Bac.

Kans op recidive

Zelf doet hij regelmatig een dag mee. "Mensen ervaren het wel degelijk als een straf. Ze moeten er vroeg uit en soms wel 240 uur aan het werk. Vergis je niet, dat is zes weken werken en niet naar je eigen werk kunnen." Ook de taakstraf is daarmee een vorm van vrijheidsbeperking, legt Bac uit.

Bac benadrukt dat andere strafvormen, zoals een celstraf, in sommige gevallen passend zijn bij een delict. "Maar het beeld dat nu geschetst wordt, dat een taakstraf 'minder' is dan een andere straf, is onjuist." En behalve dat het effectiever is om recidive te voorkomen, is het ook nog eens goedkoper voor de maatschappij.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.