'Als ik moest kiezen tussen brood of sigaretten, dan koos ik voor sigaretten'

'Eérst verslavingszorg regelen'

Robert van de Graaf is verslavingsarts en heeft als enige in Nederland een kliniek waar mensen met een rookverslaving terecht kunnen. "We zeggen dat roken een verslaving is en veel mensen zijn ook écht verslaafd en zitten vast." Hij vindt het daarom "belachelijk" dat er voor deze groep geen verslavingszorg geregeld is.

Volgens hem is het niet verstandig om de prijs van sigaretten in een keer te verhogen, zonder eerst die zorg goed te regelen. "Anders laat je de meest verslaafde rokers zitten. Dat kun je niet maken."

'Kenmerk van een verslaving'

Spraakmakers-luisteraar Fettie Mollema heeft zelf 40 jaar gerookt, maar was niet eerder gestopt als de sigaretten duurder waren. "Ik heb ook wel eens weinig geld gehad en dan was de keuze brood of sigaretten. Dan kiest een roker natuurlijk voor sigaretten, dat is het kenmerk van een verslaving."

Ze denkt dat het een illusie is om alle rokers van de verslaving af te helpen door middel van duurdere sigaretten. Toch is het haar na jaren wél gelukt te stoppen. Haar tip? "Je moet het echt zelf willen."

Smokkel en illegaliteit

Strafrechtadvocaat Richard van der Weide ziet de files bij de grens al toenemen als de sigarettenprijs in Nederland omhoog gaat. Daarnaast denkt hij dat de illegale productie en internationale smokkel in sigaretten zullen toenemen.

"Zelfs als je het in EU-verband regelt, gaan mensen buiten de EU, bijvoorbeeld in Turkije, groot inkopen om het hier illegaal te verhandelen", zegt hij. Extra inzetten op handhaving is geen oplossingen. "Daar komen we nu al man- en vrouwkracht tekort."

Australië

Staatssecretaris Van Ooijen voelt zich gesteund door wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat financiële prikkels helpen om te stoppen met roken. In Australië - waar een pakje peuken al jaren fors duurder is - rookt 12 procent van de bevolking tegenover 20 procent in Nederland.

"Natuurlijk levert die verhoging winst op", zegt de voorzitter van de branchevereniging van tabaksdetailhandel, Jos Zuijdwijk. Maar enkel de prijs verhogen zonder aanvullend beleid noemt hij "symboolpolitiek". "Zorg ervoor dat de sigaretten in het buitenland minstens zo duur zijn, anders staat er straks een loei van een file bij de grens."