Jongeren massaal verslaafd aan vapen: 'Je begint makkelijk, maar stoppen is lastig'

Toename aantal jongeren

"We focussen ons op alle rokers in Nederland, maar door de toename van het aantal vapers zijn we ons steeds meer gaan specialiseren in jongeren", zegt Dullaert. "We zien nu al kinderen vanaf twaalf jaar, maar de aantallen nemen echt toe bij vijftien-, zestien- en zeventienjarigen. En bij hen zijn de problemen vaak ook heftiger."

Volgens Dullaert is de groep jongeren die zich aanmeldt voor hulp heel gevarieerd. "Het is een doorsnee groep jongeren, maar soms zitten er ook zwangere tieners bij of tieners met psychische of fysieke klachten. Die comorbiditeit maakt het extra belangrijk om tijdig in te grijpen."

Gezondheidsklachten door vapen

Ze horen veel over de fysieke en mentale klachten die jongeren door het vapen ervaren. "Kortademigheid, keelpijn, longpijn, duizeligheid en misselijkheid komen vaak voor", somt Dullaert op. "Ook concentratieproblemen zijn een veelgehoorde klacht. Daarnaast weten we uit onderzoek dat vapen de kans op psychische stoornissen vergroot en invloed heeft op angst en stemming."

En stoppen blijkt moeilijk. "Je begint heel makkelijk, want het ziet er leuk uit en smaakt lekker", legt Dullaert uit. "Maar je lichaam gaat steeds meer vragen om nicotine. Dat is wat we in onze praktijk terugzien."

Vapen: een wolf in schaapskleren

Ooit werd vapen op de markt gebracht als een gezond alternatief voor roken, maar dat beeld klopt niet, waarschuwt Dullaert. "Het leek onschuldig, maar in werkelijkheid bevat een vape ontzettend veel schadelijke stoffen. En wat we ook zien, is dat veel vapers uiteindelijk gaan roken. Dan heb je zowel een nicotine- als een rookverslaving: the worst of both worlds."

Volgens Dullaert is vapen onder jongeren aantrekkelijker dan roken ooit was. "Roken werd steeds minder populair, maar de industrie heeft slim ingespeeld op de jongerenmarkt met vapes en snus – nicotinezakjes die je in je mond stopt. Daarmee kunnen jongeren overal nicotine gebruiken. Bovendien is vapen makkelijker dan roken: het smaakt beter en je hebt er in eerste instantie minder last van. Daardoor beginnen jongeren er massaal mee."

Hulp bij stoppen

Er wordt een speciaal traject aangeboden om jongeren te helpen stoppen met vapen. "Onze aanpak is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie", vertelt Dullaert. "Voor jongeren werken we met orthopedagogen en psychologen die gewend zijn om met jeugd te werken. Het traject bestaat uit zes sessies, meestal online."

Ouders worden betrokken bij de behandeling. "In de eerste sessie vragen we of een van de ouders aanwezig is. Soms roken zij zelf ook, dan nemen we dat mee in de behandeling. Later in het traject komen de ouders nog een keer terug, maar we willen jongeren ook de ruimte geven om zelfstandig te werken aan hun verslaving."

Online begeleiding

Volgens Dullaert werkt online begeleiding goed bij jongeren. "Jongeren communiceren sowieso veel via hun telefoon. Dat maakt deze methode laagdrempelig en effectief. We bellen met beeld, dus er is nog steeds menselijk contact. En we maken duidelijke afspraken om vrijblijvendheid te voorkomen."

Wanneer ben je verslaafd?

Maar wanneer weet je nu of je verslaafd bent aan vapen? "Een psycholoog zou de DSM erbij pakken, maar simpel gezegd: als je continu wil vapen en het niet lukt om te stoppen, ben je verslaafd", zegt Dullaert. "Als je merkt dat je gestrest of afgeleid raakt zonder vape en toch doorgaat, zelfs als je er last van krijgt, is dat een duidelijk teken."

Wat als je verslaafd bent?

Wil jij of je kind stoppen met vapen? Bezoek WeQuit.nl/jongeren voor meer informatie.