Neuropsycholoog Erik Matser slaat alarm over schermverslaving: 'Er dreigt een gezondheidscrisis'

Dopamine

Mensen zijn nieuwsgierig van nature, zegt Matser. Dat maakt ons gevoelig voor de constante stroom van informatie op onze telefoons. Elke nieuwe notificatie, elk nieuwsbericht of social media-update geeft ons een kleine dopamineboost. En daar ligt het probleem: "Wat gebeurt er als je constant dopamine produceert? Het moet steeds groter, steeds meer. Zo glij je langzaam een verslaving in", legt Matser uit.

Vaak denken we bij verslaving aan drugs of alcohol, maar ook digitale prikkels kunnen ons brein verslaafd maken. "Op een gegeven moment ben je niet meer vrij in het bepalen van je eigen levensdoelen", waarschuwt hij.

Oververmoeid en nooit meer 'uit'

Een van de gevolgen? Overprikkelde hersenen die nooit meer echt rust krijgen. "Wij zijn zoogdieren", zegt Matser. "Normaal gesproken staan we 'aan' als er gevaar dreigt, maar in onze digitale wereld zijn we continu alert." Dit leidt tot chronische vermoeidheid. "40% van de mensen is te moe", stelt Matser. "En dat is geen toeval."

Hij ziet het dagelijks in zijn praktijk: jongeren van 25 die eruitzien alsof ze 'acht uur hebben staan lassen'. "Ze zijn dodelijk vermoeid, kunnen zich niet meer concentreren en voelen zich constant ontevreden en boos." Volgens Matser wordt dit vaak bestempeld als een burn-out of depressie, terwijl het in feite een overbelast brein is - een 'sympathische overdrive'.

45 jaar

Uit een kleine peiling onder wat studenten op het Mediapark blijkt dat hun schermtijd varieert van vijf tot tien uur per dag. "Het gemiddelde onder jongeren ligt op zeven uur", zegt Matser. "Als je dat doorrekent, kom je uit op 45 jaar schermtijd in een mensenleven."

Zijn oproep is duidelijk: "We glijden langzaam een nieuwe realiteit in waarin vermoeidheid de norm is. Als we willen dat onze jeugd niet constant moe en ongelukkig is, moeten we nu iets doen om schermgebruik drastisch terug te dringen."