Over 1,5 jaar vervalt speciale verblijfstatus van Oekraïense vluchtelingen: wat gebeurt er daarna?

"In 2025 loopt de tijdelijke bescherming af. Dat betekent dat nagedacht moet worden of mensen in Nederland mogen blijven, tijdelijk mogen blijven. Er is nog niets over geregeld en anderhalf jaar gaat best wel snel", zegt Monique Kremer, voorzitter van de Adviesraad Migratie, in het NOS Radio 1 Journaal. "In Europa moeten de lidstaten eruit komen en het is handiger als iedereen hetzelfde gaat doen voor deze groep. De tijd dringt. Als we er in Europa niet uitkomen, zal Nederland toch beslissingen moeten nemen."

Grote beslissingen

Volgens Kremer moet er heel veel gebeuren. "In Europa moeten besluiten worden genomen over een mogelijke speciale status. Het zijn grote beslissingen, voor Nederland ook. Als we zeggen dat mensen mogen blijven, betekent dat ook dat je voor 93.000 mensen, een deel zal natuurlijk terug willen, maar je zal voor een groot deel moet nadenken over huisvesting en de arbeidsmarkt. Veel mensen werken nu onder hun niveau, mensen moeten op hun niveau kunnen gaan werken. Huisvesting is ook al een hekelpunt in Nederland, dus je moet echt na gaan denken over hoe je dat moet gaan doen."

Perspectief voor gemeenten

"Je ziet ook dat gemeenten perspectief nodig hebben", vertelt Kremer. "Ze zijn nu aan het organiseren dat mensen in allerlei noodvoorzieningen kunnen blijven. Maar dat zijn allemaal geen houdbare zaken. De eerste ontvangst was heel positief, maar als iedereen zou mogen blijven, gaat het over hele grote groepen. Dan moet er echt veel veranderen en het knelt hier en daar al."

Europa

Nederland is niet de enige die nog geen besluiten heeft genomen over de speciale status van Oekraïense vluchtelingen. Kremer ziet dat veel Europese landen beslissingen hierover voor zich uit duwen. "Nederland heeft aangekondigd dat ze dit debat willen gaan hebben in Europa, maar dan moeten wij in Nederland een debat hebben over: nou, hoe ziet het er dan uit dat verblijfsrecht van mensen?"