Moeten we onze gasopslag nationaliseren? 'Als Duitsers straks in sporthallen slapen, doen ze een groot beroep op ons’

De tijdelijke sluiting van de Nord Stream 1, officieel vanwege technisch onderhoud, zorgt voor spanning bij de oosterburen. Duitsland vreest komende winter in een grote gascrisis te belanden als de Russische gaspijplijn na tien dagen niet meer open gaat en doet er alles aan om een rampscenario te voorkomen.

We zouden absoluut een gevoel van urgentie moeten hebben, zegt Kasper Walet. “Ook de Mijnraad heeft al gezegd: er moet 100 procent opslag zijn, want we gaan straks een winter in. Daarbij gaat het niet alleen om de komende winter, maar ook om de winter daarna en de winter daarna.”

Zo vindt hij dat de opslag in Bergermeer echt voller moet: “Deze is bedoeld voor de industrie en wordt door de minister een beetje vrijgelaten. Maar dat is hoogcalorisch gas, specifiek voor de industrie. Als daar niet voldoende gas is, komen de industrie en economie in de problemen.”

Volgens David Smeulders zou nationalisering van de gasopslagen het laatste redmiddel moeten zijn. “Als je bedrijven gaat nationaliseren die geïnvesteerd hebben in een bepaalde opslag, betekent dit dat je ze gaat onteigenen. Dan komen er problemen die misschien wel als een boemerang op Nederland terug kunnen komen.”

Lng-tankers

Hij wijst erop dat Duitsland veel afhankelijker is dan Nederland van Russisch gas. “Het is natuurlijk maar afwachten of de Russen straks de leveranties doen zoals ze beloofd hebben”, zegt hij. “Als ze dat niet doen, heeft Duitsland wel een probleem. Het land is voor 60 procent afhankelijk van Russisch gas, terwijl dat voor Nederland maar 15 procent is. Daar zit wel een belangrijk verschil. Ten tweede zijn we erin geslaagd om een belangrijk deel van onze voorraden aan te vullen door de aankoop van lng-opslagtankers.”

Volgens Walet ligt dit anders en is er niet genoeg lng. “Dat is een markt die al op zijn maximum is”, zegt hij. “Het is hartstikke leuk dat er wat extra van die drijvende terminals bij zijn gekomen, maar er is simpelweg niet genoeg lng. Om te vervangen van wat er niet uit Rusland komt, denk ik dat er daadwerkelijk wel een urgentie is en opgetreden moet worden.”

Alternatieven

Smeulders zegt het ermee eens te zijn dat de overheid er een strak regime op moeten houden, zodat huishoudens en industrie nu en in de toekomst verzekerd blijven van gasleveranties. “Maar ik denk wel dat nationaliseren iets is wat je moet proberen te vermijden en ik denk dat er andere mogelijkheden zijn.”

Volgens Walet bieden alternatieven zoals windenergie, die minister Jetten van Klimaat en Energie ook al noemde, geen zekerheid: “Kijk wat er volgende week gebeurt: we krijgen een hittegolf en als onderdeel daarvan hebben we veel te weinig wind. Dat zijn de problemen. Je moet gewoon zorgen dat je komende winter voldoende gas in voorraad hebt, het liefst 100 procent.”

Volgens Smeulders is nationalisatie nog geen uiterste noodzaak. Hij vindt dat er een lange termijnplan moet komen, in plaats van ‘incidentenmanagement’. “We hebben een strategie nodig: wat moeten we doen, wanneer, en welke onderdelen en stappen hebben we daarvoor nodig? Dat is heel erg belangrijk.”