Binnenland

'Joods monument toont misplaatste dankbaarheid'

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1

Nieuws
'Joods monument toont misplaatste dankbaarheid'

Standbeelden en monumentjes. Je loopt er op straat soms zomaar voorbij. De beelden vertellen een verhaal, maar klopt dat verhaal wel? In de zomerserie 'Helden op Sokkels' in Langs de Lijn En Omstreken, zoekt historicus Wim Berkelaar naar markante verhalen achter bekende en onbekende standbeelden. In de zesde en laatste aflevering belicht hij het ‘Monument van Joodse Erkentelijkheid’ aan de Weesperstraat in Amsterdam. Slaat het beeld de spijker op de kop of moeten we ernaar kijken met een geschiedkundige bijsluiter.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De holocaust is een gitzwarte bladzijde in onze geschiedenis. De Joodse gemeenschap werd hard getroffen en ruim 100.000 Joodse Nederlanders kwamen om het leven door moord, ziekte of uitputting. In 1950, relatief kort na de Tweede Wereldoorlog, zamelde de Joodse gemeenschap van Amsterdam geld in voor een monument dat de dankbaarheid uitspreekt voor de ontvangen hulp in moeilijke tijden.

Oud-CIDI-directeur Ronny Naftaniel stelt dat deze dankbetuiging rijkelijk overdreven was. "Het laat zien hoe murw en dociel de Joodse gemeenschap op dat moment was." Volgens Naftaniel kwam pas vanaf de jaren ’70 het besef dat de Joodse gemeenschap buitengewoon hard was geraakt in de oorlog en dat Nederlanders daar een kwalijke rol in had gespeeld. "Dan denk ik bijvoorbeeld aan de rol van de politie bij het oppakken van Joodse medeburgers."

Karikatuur

Het is volgens Wim Berkelaar is misvatting om te denken dat alle Amsterdammers onverdeeld blij waren met het monument aan de Weesperstraat. "Burgemeester Arnold Jan d'Ailly verwoordde dat bij de onthulling mooi door te zeggen dat hij trots voelde maar ook schaamte. Ik denk dat er veel Amsterdammers zijn geweest die dat gevoel herkenden."

Luister terug NPORadio1 Langs de Lijn en Omstreken