Vakantiedagen opnemen na coronacrisis: 'Werkgevers, ga met werknemers in gesprek.'

Monica Wirtz, senior adviseur juridische zaken bij de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) in Stax&Toine: "Staar je niet blind op het feit dat je niet weg kunt en geen vakantie kunt hebben. Je kunt wel vrij hebben en zo los zijn van verplichtingen van werk."

We hopen natuurlijk allemaal dat de coronacrisis over een paar maanden voorbij is. Veel mensen hebben doorgewerkt en weinig gebruik gemaakt van vakantiedagen. Als we dan weer op vakantie kunnen, willen we daar allemaal graag gebruik van maken. Wat gaan werkgevers doen als werknemers tegelijk op vakantie willen?

'Er zal behoefte zijn aan verlof, maar ook aan werknemers'

Wirtz: "De vraag is of je gelijk na de coronacrisis weg kan. Maar als je ervan uitgaat dat we weer alles kunnen, is de werknemer in de lead. Jij mag vakantie opnemen en de werkgever moet daarin volgen, tenzij er een gewichtige reden is om dat niet toe te staan."

Wirtz: "Een werkgever kan je niet verplichten om vakantiedagen op te nemen, ook niet in deze tijd." Het is volgens Wirtz wel belangrijk dat mensen na zo'n stressvolle tijd rust nemen. "Mensen in de zorg en andere cruciale beroepen hebben zich kapot gewerkt. Veel ouders hebben thuis gewerkt en moesten tegelijkertijd juf zijn. Daarom zal er ook zeker behoefte zijn aan verlof."

Aan de andere kant moeten veel bedrijven na de crisis weer opstarten en zullen zij werknemers harder dan ooit nodig hebben. Witz: "De werkgever kan bij gewichtige redenen, bijvoorbeeld als het bedrijfsproces stil komt te staan wanneer meerdere werknemers tegelijk op vakantie willen, de vakantie intrekken."

Witz: "Omdat veel werknemers geen vakantiedagen hebben opgenomen, blijven veel vakantiedagen op de balans staan. Dat kan een werkgever veel geld kosten, omdat hij dit dan uit moet betalen. De werkgever moet dus een hele moeilijke afweging maken tussen wat goed is voor het bedrijf en wat goed is voor werknemers."

Wanneer vervallen mijn vakantiedagen?

Witz: "Veel vakantiedagen blijven nu op de balans staan. Dat kan een werkgever veel geld kosten." De werkgever moet dus een hele moeilijke afweging maken tussen wat goed is voor het bedrijf en wat goed is voor werknemers.

Een ander probleem met vakantiedagen is dat ze na bepaalde tijd vervallen. Wettelijke vakantiedagen vervallen zes maanden na het jaar waarin je de dagen hebt opgebouwd. Het kan zijn dat je straks aan dat half jaar zit, omdat je er eerder niet aan toe bent gekomen om vakantie op te nemen en straks geen vakantie kan nemen, omdat er teveel werk is.

Mitz: "In dat geval vervallen die vakantiedagen niet, omdat je werkgever je niet in staat stelt om vakantiedagen op te nemen. Als je werkgever jou niet in staat heeft gesteld, terwijl je er zelf wel om hebt gevraagd, dan vervallen ze niet. Dan is het vervolgens een kwestie van met elkaar in gesprek gaan wat er met die dagen gebeurt."

Naast wettelijk verlof, heb je ook nog bovenwettelijk verlof. Dat zijn de dagen die je van de werkgever krijgt bovenop de twintig dagen die iedereen heeft. Deze dagen vervallen na vijf jaar, tenzij dat in de cao anders is vastgelegd.

Het is volgens Mitz ook een taak van de werkgever om zijn werknemers erop te wijzen dat zijn of haar vakantiedagen binnenkort verlopen. Ook is het slim om vakantiedagen die je van het jaar ervoor hebt opgebouwd als eerste op te nemen.

'Gebruik vakantie om je rust te pakken'

Er zijn weer feestdagen in aantocht. Pasen en Koningsdag staan voor de deur. Meestal ben je dan vrij, maar voor veel mensen zal dat nu niet gelden. Hoe gaan we daar mee om? Mitz: "Die kunnen in principe gewoon gecompenseerd worden. Het wordt pas een probleem als jouw bedrijf je niet in staat stelt om het opnemen als de beperkingen voorbij zijn."

Afgelopen dinsdag vertelde Rutte in de persconferentie dat erop uit gaan met de meivakantie er waarschijnlijk ook niet in zit. Voor scholen liggen de vakanties standaard al vast en de kans is groot dat deze vakantie blijft gelden.

"Je hebt op dat moment niet de plicht om je in te zetten voor digitale scholing, maar echt even vrij. Het is belangrijk dat mensen hun rust pakken als het kan en je huis laten voelen als thuis en niet alleen als werkplek", zegt Mitz.

Het belangrijkste is volgens Mitz dat je je niet blindstaart op het feit dat je niet weg kunt en geen vakantie kunt hebben. "Je kunt nergens meer naartoe vliegen, maar je kunt wel vrij hebben en zo los zijn van verplichtingen van werk."

'Ga met elkaar over deze situatie in gesprek'

Hoe kunnen we dit probleem rond vakantiedagen dan het beste oplossen? Mitz: "Dit is zo'n extreme situatie. Een situatie die we niet kennen en waarvan het de vraag is hoe je dit op kunt lossen."

Het beste dat werkgevers op dit moment en na de coronacrisis kunnen doen volgens Mitz, is in gesprek gaan met werknemers. "Je moet er als goed werkgever op staan dat je werknemers rust nemen en tegelijkertijd moet je het bedrijf opnieuw opstarten waardoor niet iedereen tegelijk weg kan. Ga daarover in gesprek."

Stax&Toine

Het middagmagazine Stax&Toine hoor je van maandag tot en met donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur. Dionne Stax en Toine van Peperstraten nemen de luisteraar op een ontspannen eigenzinnige manier mee door het nieuws van de dag en spreken met gasten die iets bijzonders gaan doen. Muziek en lifestyle spelen een belangrijke rol in het programma.