Undercover opnemen: 'Infiltranten worden regelmatig in de onderbroek gezet'

Wetenschappers en advocaten vinden dat undercoveroperaties door de politie beter controleerbaar moeten zijn. Zo zouden bekentenissen die undercover worden gedaan opgenomen moeten worden.

Undercoveracties

Volgens Struijs is het werk van een infiltrant een dynamisch proces. Politieagenten zwerven door heel Nederland, maar komen elke vierentwintig uur op een veilige locatie waar verslag wordt uitgebracht en de bevindingen worden genoteerd.

Undercoveroperaties worden alleen als uiterst middel ingezet bij bijvoorbeeld moordzaken en georganiseerde misdaad. Agenten die dit werk doen worden volgens Struijs speciaal geselecteerd en opgeleid en staan onder constante begeleiding en controle van undercoverteams. Ze worden getraind om zaken zo goed mogelijk te rapporteren. Het is volgens hem in veel gevallen te gevaarlijk om opnameapparatuur op het lichaam te dragen.

Geavanceerde afluisterapparatuur

Strafrechtadvocaat Juriaan de Vries denkt dat er veel momenten zijn dat een undercoveragent wél kan opnemen. Bekentenissen worden volgens hem vaak niet – zoals in een film – in een wandeling langs de duinen gedaan. ''Deze gesprekken worden gevoerd in een auto of appartement en dat is een setting waarin je makkelijk kan afluisteren.'' De Vries geeft toe dat het in sommige gevallen misschien te gevaarlijk is om opnames te maken, maar weet ook dat de de politie bij uitstek geavanceerde apparatuur heeft om zaken op te nemen.

Niet te controleren

De Vries benadrukt dat een strafproces draait om waarheidsvinding, maar dat bevindingen bij een undercoveroperatie moeilijk te controleren zijn door een rechter. ''In een normaal verhoor wordt de verdachte ondervraagd, kan deze het gesprek nalezen en kan de verdachte de verklaring ondertekenen.'' Bij een undercoveroperatie zie je niets van dit alles. "Je weet niet dat je met een infiltrant spreekt en de agent rapporteert zijn bevindingen achteraf pas."

Geen beter geheugen

Rechtspsycholoog Robert Horselenberg vindt ook dat gesprekken die undercover plaatsvinden, vaker moeten worden opgenomen. Politieagenten hebben volgens hem geen beter geheugen dan anderen, en wat een agent beschrijft kan ook gekleurd zijn door de eigen waarneming. ''Vertrouwen in de politie en de opsporing is goed, maar meten is beter.''