Framing en misinformatie: Pointer factcheckt tweets van politici

Zeven studenten en twee universitair docenten van de Universiteit van Leiden onderzoeken samen met journalisten van Pointer het waarheidsgehalte van tweets en uitspraken van politici.

Thomas de Beus van Pointer zegt in Spraakmakers niet alle berichten te kunnen natrekken, omdat er zo veel geplaatst wordt dezer dagen. "We verdelen het werk zodat elke partij ongeveer evenveel aandacht krijgt."

De Beus benadrukt dat ze daarbij niet alleen rechts-populistische partijen controleren, maar ook de traditionele partijen. Eén van de meest actuele berichten die onjuist bleek, komt wél vanuit rechts-populistische hoek, concludeerde factchecker Peter Burger van de Universiteit van Leiden.

Framing PVV Kaag

Gisteren noemde PVV-leider Geert Wilders Sigrid Kaag van D66 een 'verrader' in het slotdebat van de NOS. Dit omdat zij als minister van Buitenlandse Zaken in een ontmoeting met de Iraanse leider Hassan Rouhani in Teheran, een hoofddoek droeg.

Vandaag gaat er onder PVV-prominenten op Twitter een foto de ronde, waarin je de toenmalige Britse premier Theresa May met de Iraanse leider Rouhani ziet, zónder hoofddoek.

Het team van Pointer zocht de betreffende foto op en concludeert dat deze ontmoeting tussen May en Rouhani helemaal niet in Iran was - waar de hoofddoek verplicht is - maar in New York. "De foto wordt uit de context geplaatst en verspreid met het idee: het kan dus wél zonder hoofddoek", zegt De Beus. "Zo wordt dat dus geframed."

Claim Rutte onwaar

Niet alleen afbeeldingen worden onderzocht. Ook door traditioneel journalistiek graafwerk worden claims van partijen gecontroleerd. De Beus: "Er worden nogal wat berichten opgeklopt en cijfers verhoogd of verlaagd."

Zo claimde VVD-leider Mark Rutte in het debat bij EenVandaag maandagavond een succes met betrekking tot de Turkijedeal. De VVD twitterde vervolgens:

"De Turkijedeal is in maart 2016 beklonken. De piek van vluchtelingen was in september 2015 en nam toen af. Dat was voordat de Turkijendeal überhaupt gesloten was."

Volgens De Beus was niet de deal van Rutte de oorzaak voor die afname, maar de strengere grensbewaking op de Balkan.

Pointer en de Universiteit van Leiden gaan nog tot donderdag door met factchecken. De volledige conclusies worden in april op tv gepresenteerd. Gaan naar Pointer voor de actuele status van de gecheckte berichten.

Over Pointer

Pointer is het platform voor onderzoeksjournalistiek van KRO-NCRV op tv, radio en online. We houden je scherp en pakken de kwesties van nu aan. Dit doen we met de nieuwste methoden en de meest ervaren journalisten, en we zijn altijd transparant over onze aanpak.

Elke maandag om 22:20 uur is Pointer op tv op NPO 2. Elke zondag om 19:00 uur zijn we te luisteren op NPO Radio 1.

Tips? Mail naar pointer@kro-ncrv.nl.