Meer mensen met dementie in de cel: 'Gevangene dacht dat hij op vakantie was'

"Soms dacht hij dat hij in een vakantieoord zat", zegt Smallenburg. Ze heeft het over een man op leeftijd die ze onderzocht. Hij zat vast vanwege van een zwaar delict - en kort daarvoor was dementie bij hem vastgesteld. Hij wist soms niet goed waar hij was. "Hij was heel gedesoriënteerd in plaats en tijd."

Smallenburg kan zich daar iets bij voorstellen. "Toen ik voor het eerst in de gevangenis kwam, was ik ook al wat gedesoriënteerd. Laat staan als je dementie hebt en die hoge muren om je heen ziet."

Cel slecht voor je brein

Dit is slechts een voorbeeld, want er is nog een andere groep: er zijn ook genoeg mensen die langer in de gevangenis zitten, ouder worden, en op een gegeven moment in de war kunnen raken. Smallenburg voegt toe: "Vaak gaat de veroudering ook nog wel sneller als je eenmaal in detentie zit. De gevangenis is over het algemeen geen omgeving waarin je brein floreert."

Daar moet het gevangeniswezen op inspelen, vindt ze. Ze pleit voor meer cellen voor mindervaliden. De kennis bij psychologen, psychiaters maar bijvoorbeeld ook bij bewakers moet opgeschroefd worden. Maar wat te denken de dagbesteding, die volgens Smallenburg erg gericht is op fitte jongeren.

Hoort iemand wel in de cel?

Maar eigenlijk ligt hier een vraag onder: hoort iemand met dementie wel in de gevangenis? En zo nee, waar dan? "De vraag is of ze daar wel op hun plek zijn. Maar de andere kant: kun je iemand op straat zetten die iets ernstigs gedaan heeft? Dus daar moet je goed over nadenken." Een pasklaar antwoord heeft ze niet. Een mogelijkheid is een gesloten afdeling in een verpleeghuis. Een ander idee: een aparte vleugel in een gevangeniscomplex.