Gerda Havertong: 'Mensen met dementie moet je dicht bij je hart houden'

De naam 'Wiesje' is afkomstig van haar eigen moeder, die in de laatste jaren van haar leven aan dementie leed. "We waren zo geschrokken van het feit dat mijn vader reeds twee jaar met mijn moeder in de weer was en het ons als kinderen, die in het buitenland woonden, niet wilden vertellen. Ook omdat hij niet wist wat er precies aan de hand was."

Havertong besluit om haar moeder naar Nederland te halen om onderzoek te laten doen. Ze blikt op bitterzoete wijze terug op de verwarde staat van haar moeder. "Het is pijnlijk", zegt ze, "maar mensen met dementie moet je dicht bij je hart hebben. Dat ben je ze verplicht. Dementie is over heel de wereld hetzelfde, maar wanneer mensen in de tijd terug gaan, gaan ze altijd naar de plek waar ze hun kinderjaren hebben doorgebracht", vertelt ze.

Maatschappelijk engagement is een belangrijk kenmerk in de carrière van Havertong. Zo zingt ze in het nummer De Tuin over een meisje uit een andere cultuur, die op zoek is naar verbinding. Saamhorigheid is een belangrijk thema dat ze in het Nederland van nu onvoldoende terugziet. "Het is een triest gebeuren. Het is niet zo dat we het niet hebben, maar er wordt te weinig geprobeerd om elkaar te vinden."

Het overlijden van haar beide ouders is voor Havertong een belangrijk leermoment geweest. "Dat heeft me heel erg wakker geschud. Je weet niet wat het vervolg is van datgene wat je doet. Je moet laveren in het leven en het is lastig om te aanvaarden dat je het vanaf een bepaald moment alleen moet doen. Je kan ze niet meer aanroepen en moet koesteren wat ze je geboden hebben." Ook is ze overtuigd van de aanwezigheid van zowel haar ouders als wijlen haar echtgenoot. "Ik geloof dat mijn ouders en Roelof bij mij zijn en mijn beweging geleid wordt door de mensen die dicht bij mijn hart waren."

Vertrouwen in rechtvaardigheid

De manier waarop Havertongs personage in Sesamstraat kinderen toesprak, was altijd op een milde manier en met een knipoog. Als haar wordt gevraagd of deze methode nog wel de juiste manier is om mensen te overtuigen in een gepolariseerde samenleving, antwoordt ze standvastig: "Ik heb vertrouwen in rechtvaardigheid, omdat ik denk dat je daar het meeste mee bereikt. Je maakt het erger als je er hard tegen in gaat."

Ondanks haar leeftijd kijkt Havertong niet tegen de eindigheid aan. "Ik wacht niet op het einde. Ik weet ook niet of ik volop aan het leven ben, omdat de gevoelens die ik had voor mijn echtgenoot Roelof nog steeds heel erg in me zitten. Hij is mij voorgegaan. En ik heb het idee dat ik nog hier ben om de parels te strooien die hij nog aan de wereld wilde geven."

Roelof Lenten

Roelof Lenten, de echtgenoot van Havertong, overleed in 2021 en leed zijn laatste jaren aan fronto-temporale dementie. Na zijn overlijden besloot ze haar naam te veranderen naar GerdaLentenHavertong. "De naam moet aan elkaar geschreven worden. Het dient als een eerbetoon en laat zien hoe ik nog steeds verkleefd ben aan Roelof." Ze blikt nog steeds heel liefdevol terug naar haar echtgenoot: "Het was een bijzondere man, die niet oordeelde over een ander."