Is de lucht blauwer?

Het minimum aan vliegtuigstrepen is niet het enige waardoor de lucht zo blauw is, vertelt hoogleraar atmosfeer, weer en klimaat Pier Siebesma in Vroege Vogels: "Er vliegen natuurlijk minder vliegtuigen maar het is ook nog zo dat het de afgelopen tijd heel droog is geweest boven in de lucht. Daardoor blijven de strepen niet staan zoals bij vochtige lucht wel het geval is."

Wind uit het noordwesten

Doordat er minder vliegtuigen vliegen zijn er natuurlijk ook minder condensstrepen in de lucht te zien. Siebesma: "Maar dat is niet het volledige verhaal. De blauwheid van de lucht hangt ook af van de vervuiling in de onderste kilometers, en dat hangt er vanaf van waar de wind vandaan komt."

Komt de wind vanuit het zuiden of oosten, dan komt het uit industriegebieden. Waait de wind vanuit het westen, dan komt 'ie uit Engeland. Maar, komt de wind uit het noordwesten, "dan is het een stuk schoner", vertelt Siebesma. "Dat is de laatste tijd aan de gang. Dan komt het vanaf de Noordzee, en is het vaak veel helderder weer."

Minder lokale uitstoot

Siebesma: "Daarbij komt nog dat er minder verkeer rijdt. Dus ook de lokale uitstoot hier in Nederland is afgenomen, Dat zal meehelpen om het nog iets helderder te maken, de lucht. Er is natuurlijk nog veel industriële activiteit, er rijden nog vrachtwagens. Dus er is nog heel veel uitstoot in Nederland, maar het is minder dan zonder de coronamaatregelen."

Toppen van de Himalaya

Landen over de hele wereld genieten van de schonere lucht sinds de lockdown. Zo kunnen mensen in het noorden van India, bijvoorbeeld in Punjab, voor het eerst sinds tientallen jaren de besneeuwde toppen van de Himalaya zien. De Himalaya blijft natuurlijk onzichtbaar vanuit Nederland, maar, verder zien kunnen we wel. Siebesma: "Je kunt nu wel 30 en soms wel 40 kilometer ver kijken."

Minder vervuiling = een blauwere lucht

Maar, is die lucht dan altijd zo blauw en zien we er wolken voor? "Als de lucht heel schoon is, als er geen stofdeeltjes in zitten, geen wolken, dan zal de lucht heel blauw zijn", zegt Siebesma, "dan heb je eigenlijk alleen maar verstrooiing van de moleculen in de lucht. De lucht is dan heel mooi diep blauw."

Siebesma: "Naarmate je meer vervuiling hebt, dan krijg je allerlei andere verstrooiing van het zonlicht, andere stof- en roetdeeltjes. Daardoor wordt de atmosfeer minder blauw. Door wolken natuurlijk ook. Kortom, hoe minder je daarvan hebt, dus minder wolken, minder vervuiling, minder condensstrepen, hoe blauwer de lucht zal zijn."

De allerblauwste dagen vinden plaats in de winter, vertelt Siebesma. "Dat heeft te maken met de hoeveelheid vocht in de lucht. Als het koud is dan kan er minder vocht in de lucht zitten, dus dan zijn de allerblauwste dagen meestal in de winter."

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.