Zijn er té veel zzp'ers in de zorg?

Financiële prikkel

Elias Mbakkali werkt in wijkverpleging en merkt dat hij de afgelopen jaren steeds minder te eisen heeft richting zzp'ers. "Wat het nog nijpender maakt is het tekort aan personeel in de zorgsector. Dus je krijgt een zzp'er tegenover je die eigenlijk alles te eisen heeft."

Als zich een incident voordoet is het moeilijker om in gesprek te gaan, vindt Mbakkali. "Als je iemand in dienst hebt kan je disciplinaire gesprekken voeren. Je bent ook gebonden aan contractuele afspraken." Daarnaast merkt Mbakkali vooral dat er een financiële prikkel is om als zzp'er aan de slag te gaan. "Dan horen jongeren dat ze als zzp'er 45 euro per uur kunnen verdienen. Niet bij iedereen natuurlijk, maar bij veel is de motivatie meer financieel en niet uit roeping."

Negatieve toon

Jan-Willem Duim, zzp-docent en oprichter van het platform flexonderwijs.nl, schrikt van de negatieve toon over zzp'ers. "Dan is de vraag niet goed. Het grote voordeel bij zzp'ers is dat de opdrachtgever bepaalt wat de zzp'er als opdracht gaat uitvoeren. Je moet zzp'ers goed inzetten. Dus niet ter vervanging van loondienst maar ter ondersteuning van loondienst."

Krapte op de arbeidsmarkt

Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, denk dat de huidige situatie komt door de krapte op de arbeidsmarkt. "Dat betekent dat mensen die werken, ook in loondienst, wat meer te eisen hebben. Je ziet dat sommige mensen toch voor het zzp'erschap kiezen omdat ze dat bijvoorbeeld meer autonomie en vrijheid geeft, en vaak ook een beter salaris."

Er zijn veel voordelen van het inzetten van zzp'ers, vertelt Van Mulligen. "Het geeft meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt. Als het economisch wat slechter gaat, is het makkelijker op te vangen. Maar het is inderdaad waar dat zzp'er minder premies afdragen. Dat is ook voor henzelf niet zonder risico's. Een van de belangrijkste dingen die je opbouwt als vaste werknemer, dat is je eigen pensioen. Dat moet je als zzp allemaal maar zelf aan denken, lang niet alle zzp’ers doen dat."

Te weinig pensioen opbouwen

Dit onderschrijft pensioendeskundige Marike Knoef. "Het is zorgelijk dat zzp'ers vaak kijken naar het netto-inkomen dat ze aan het eind van de maand kunnen ontvangen. Maar ze zijn zich misschien niet goed bewust dat wanneer ze zzp'er worden, dat ze dan niet meer verzekerd zijn voor arbeidsongeschiktheid en pensioen." Zzp'ers moeten dat zelf regelen, en volgens Knoef gaat dat vaak mis. "40 procent van de zzp'ers bouwt te weinig pensioen op en dat leidt tot problemen op latere leeftijd."

Het vak is uitgehold

Chantal Beks, bestuurder zorgorganisatie De Wever in Tilburg, is een van de zeventien zorginstellingen in Midden- en West-Brabant die een brandbrief hebben gestuurd vanwege het stijgende aantal zzp-ers in de zorg. "We zien meerwaarde van zzp'ers, zeker in gevallen van piek en ziek zoals wij dat noemen." Maar Beks ziet het aantal zzp'ers in relatie tot het aantal vaste medewerkers uit balans raken. "Dat leidt ertoe dat de kleine groep van vaste medewerkers die dan nog overblijft te veel verantwoordelijkheden en taken op moet nemen."

We hebben het voor een deel aan onszelf te danken, denkt Beks. "Wij hebben ook wel heel lang een soort dogmatisch beleid gevoerd over onze roosters. We hebben ook te maken met salarissen waarvan men weten dat de loonkloof ten opzichte van de marktsector tot tussen de 5 en 9 procent ligt. Al die elementen samen maken dat we het vak ook een beetje hebben uitgehold en die sprong naar zzp'erschap alleen maar hebben bevorderd."