Hoe ziet Nederland eruit met 23 miljoen inwoners?

Emeritus prof. dr. Jan Latten, eerder hoofddemograaf van het CBS, roept al jaren op tot een discussie over het inwonersaantal. Hebben we nu de grens echt bereikt met die 20 miljoen en wat betekent dat? Of hebben we dat niet al veel vaker gedacht? En kunnen we vanuit de overheid mensen stimuleren meer of minder kinderen te krijgen? Of is dat absoluut niet wenselijk en doeltreffend?

Explosieve groei

Deze week kondigde het kabinet aan dat het wil gaan aansturen op een “gematigde” bevolkingsgroei met maximaal 19 tot 20 miljoen mensen in 2050. Want, de Nederlandse bevolking groeit explosief, zegt ook demograaf Jan Latten. "We groeien enorm en dat komt bijna volledig door immigratie. Tegelijkertijd worden er steeds minder kinderen geboren en gaan er meer mensen dood. Ook dit jaar zullen er weer meer mensen sterven, waardoor de natuurlijke bevolkingsgroei afneemt."

Toegenomen spanningen

De meest extreme scenario's gaan ervan uit dat Nederland in 2050 zo'n 23 miljoen inwoners zal hebben. Wat betekent het voor Nederland als de bevolking zo toeneemt? Volgens Latten is het hoog tijd dat de politiek zich gaat voorbereiden op exponentiële groei.

"Door deze groei worden alle problemen waar we nu al mee te maken hebben extremer. Denk aan het tekort aan woningen of in de zorg. Daarnaast zorgen extreme veranderingen ook voor een toename van spanningen in de samenleving. Het gaat om mensen met verschillende opvattingen, normen en waarden. Er zullen daarom meer discussies ontstaan over welke normen moeten gaan gelden."

Contrasten in het land

Maar ook met een gematigde groei van 20 miljoen zullen er genoeg uitdagingen zijn, zegt Latten. "Voor elke extra persoon heb je meer ruimte nodig. We willen wonen, uitgaan, sporten en naar school. Steden zullen hierdoor nog meer gaan urbaniseren. Tegelijkertijd is er een uittocht gaande op het platteland. Dit zorgt voor grote contrasten in het land, er zullen gebieden zijn waar welgestelden wonen en gebieden waar armeren wonen."

Weerstand

Latten waarschuwt al jaren voor dit soort extreme groeiscenario's maar stuitte vaak op weerstand. "Ik ben trouw gebleven aan mijn eigen duiding, maar toen ik sprak van een toekomstscenario met 23 miljoen inwoners in 2050, werd ik voor gek verklaard. Nieuwe inzichten worden blijkbaar niet meteen overgenomen."

Desalniettemin is de demograaf blij dat er nu een debat in de Kamer gevoerd is over immigratie en bevolkingsgroei: "Het verstand moet overheersen boven de emotie. We moeten dit soort zaken analytisch en rationeel benaderen, dat helpt bij het oplossen van problemen."