Wat ging er mis bij de undercover-afdeling en de dood van politieagent 'Peter'?

Een undercoveragent raakte door zijn werk dusdanig in de knel dat hij in april zelfmoord pleegde. Zijn verzamelde bewijslast werd daarmee in één keer onbruikbaar. AD-journalist Koen Voskuil volgt de zaak op de voet en ontdekte dat er veel meer problemen spelen op de speciale politie-afdeling genaamd 'Werken onder dekmantel'.

Nog één flinke operatie

Peter (de undercovernaam van de overleden agent) werd ingezet om bewijslast te verzamelen tegen Joop M., een vermeende drugscrimineel. "Peter zat aan het eind van zijn carrière als undercoveragent. Hij had er al tien jaar opzitten wat ontzettend lang is."

De agent zou nog één flinke operatie uitvoeren en ging zo in januari 2020 naast de verdachte wonen. "Hij moest zich voordoen als louche zakenman en vertrouwen zien te winnen. Toen de verdachte na een halfjaar werd opgepakt, kon Peter echter nog niet stoppen met de operatie."

Gewetensnood

Volgens Voskuil, die bronnen binnen de politieafdeling heeft, werd de operatie hem uiteindelijk te veel. "Hij kwam in gewetensnood en heeft dat ook aangegeven, maar moest doorgaan met die operatie. Er is slecht geluisterd."

De undercoveragent kreeg te maken met heel zware omstandigheden, vertelt de journalist. "Hij moest doen alsof hij ernaast woonde. Dan moet je er dus dag en nacht zijn, je eigen gezin achterlaten."

'Al jaren een puinhoop'

Achter deze zaak schuilt een hele wereld van heimelijke opsporing waarbij agenten zich soms met gevaar voor eigen leven inzetten. Het komt vaker voor dat agenten psychisch last krijgen van het werk, maar daarbij krijgen ze niet voldoende ondersteuning. Ook zou er een jarenlange strijd gaande zijn tussen teamchefs en worden mensen er bij het minste of geringste uitgegooid.

"Het is al jaren een puinhoop op die afdeling", vertelt Voskuil. "Voor zijn overlijden kwamen er meerdere agenten naar me toe die wilden praten tegen hun beroepsgeheim in omdat ze zich zó onveilig voelden."

Achtervolgingswaanzin

Voskuil legt uit wat het werk zo zwaar maakt: "Als je in een stad ingezet bent en je als crimineel voor gedaan hebt, moet je daar je leven lang over je schouder kijken. Bij sommige agenten lijdt dat tot PTSS of achtervolgingswaanzin, grijpen naar de fles. Veel van die mensen hebben zich in de steek gelaten gevoeld.

Hoe de zaak rondom Joop M. nu verder gaat, zal vanaf donderdag moeten blijven als regiezitting plaatsvindt. "Er is een vrij gekke situatie ontstaan vanwege zijn overlijden. Het OM wil het undercover-traject niet behandelen omdat de processen verbaal niet meer ondertekend konden worden door de agent. Toch wel de advocaat van de verdachte het geheel getoetst zien in een poging het OM niet ontvankelijkheid te laten verklaren."

"Ik hoop als journalist dat deze hele operatie besproken gaat worden in de rechtszaal, omdat het een interessant beeld van dergelijke operaties en de afdeling op kan leveren", besluit Voskuil.

Praten over zelfdoding kan bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon: 113, 0800-0113 of www.113.nl.