2/3 volwassen hoogbegaafde Nederlanders kampt met problemen

Zorgen over de toekomst

Aanleiding was de vraag van Mariëlle Van Meulen. Niek, haar zoon van acht, is hoogbegaafd. Dit zorgde voor problemen op school, en dat had grote gevolgen. Van Meulen: "Hij was depressief en heeft gezegd dat hij niet meer wilde leven. Dan schrik je wel."

Nu zit Niek op een school voor hoogbegaafde kinderen en gaat het goed met hem. Wel maakt zijn moeder zich zorgen over de toekomst. "Of hij gelukkig wordt. Want het zijn mensen die ontzettend veel nadenken. Over simpele dingen, maar ook over grote dingen. Zoals de ellende van de wereld, waar ze als kind als heel erg mee kunnen zitten. Hoe gaat dat als hij volwassen is?"

Hoogbegaafdheid, depressie en burn-out

In Nederland zijn ongeveer 350.000 mensen hoogbegaafd, waarvan 2/3 worstelt met hun hoogbegaafdheid. Volwassenen lopen vaak vast in het leven en hebben te kampen met depressie en burn-out.

Verslaggever Anne van der Veen sprak onder andere met Rianne van de Ven. Zij is voorzitter van het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen en coach voor hoogbegaafde volwassenen. Wat blijkt? De problemen van volwassen hoogbegaafden komen vooral omdat er vroeger geen aandacht was voor hoogbegaafdheid. Daarom weten veel mensen niet dat ze het zijn.

Erkenning van hoogbegaafdheid

Rianne van de Ven: "Wij horen vaak van hoogbegaafden die eerder psychische begeleiding gezocht hebben, dat hun hoogbegaafdheid daar niet gezien en erkend is." Volgens haar is dat juist belangrijk, omdat de patiënt zich dan begrepen voelt. Het werkt bijvoorbeeld niet om tegen een hoogbegaafde te zeggen dat hij niet zo moet piekeren, legt ze uit. "Dat krijgt een heel ander gewicht op het moment dat iemand het cognitieve vermogen heeft om tienduizend scenario’s door te rekenen wanneer hij ’s avonds in bed ligt. En twintig stappen ver vooruit kan kijken."

Ook Pleun van Vliet is het daarmee eens. "Je moet je het zo voorstellen", legt ze uit. "Als je een IQ van vijftig hebt, zijn er verschrikkelijk veel mensen om je heen die jou kunnen helpen, omdat zij beter begrijpen hoe het zit. Maar als je een IQ van 140 hebt, dan is 99% van de bevolking minder slim dan jij. Bijna niemand kan jou uitleggen hoe het vanuit jouw perspectief moet worden begrepen."

Signalering voorkomt problemen

Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor hoogbegaafdheid. Zo wordt er op de Fontys Hogeschool in Tilburg onderzoek gedaan naar het signaleren van hoogbegaafdheid. En worden de studenten op Pabo hierin geschoold. Vroege signalering van hoogbegaafdheid kan ervoor zorgen dat je als volwassene minder problemen krijgt.

"Ik heb het idee dat er meer oog voor komt", zegt Pabo-docent Ton van Houtert, die zoveel mogelijk studenten probeert bij te spijkeren op dit thema. "Ondanks dat er ook nog steeds docenten zijn die zeggen dat het een hype is en dat er veel meer problemen zijn. Dat klopt, er zijn veel meer problemen, maar deze kinderen verdienen ook onze aandacht."