'Het is de taak van de advocaat om vanuit het verhaal van je cliënt te gaan redeneren'
- Nieuws
- 'Het is de taak van de advocaat om vanuit het verhaal van je cliënt te gaan redeneren'
Rellen op een kermis in Santpoort leidden uiteindelijk tot een leerzame zaak voor advocaat Zahra Boufadiss. Hoe zij tot het inzicht kwam dat zijzelf vooroordelen moet loslaten vertelt ze in De Nieuws BV: "Ook een advocaat is maar een mens, dus heb je wel te maken met wat vooroordelen soms."
Video niet beschikbaar
In 2015 slaat de sfeer om tijdens een feestweek in Santpoort. Een veertienjarig meisje raakt bewusteloos en moet geholpen worden door ambulancemedewerkers. Feestgangers bemoeilijken dat. Tegelijkertijd wil de politie een man oppakken die eerder een vrouw zou hebben mishandeld. Hij verzet zich en dan slaat de vlam in de pan. 300 feestgangers keren zich tegen de politie.
'En dan loopt het volledig uit de hand'
Boufadiss: "Ik denk dat de sfeer zo snel omslaat om die twee gebeurtenissen en omdat de politie de opdracht krijgt om het terrein zo snel mogelijk leeg te vegen. De mensen daar hebben wat gedronken en hebben wellicht nog niet zoveel zin om het terrein te verlaten. Op dat moment ontstaat er een enorm grote chaos doordat de politie het feest wilde beëindigen."
Mensen werken niet mee en er wordt versterking gehaald uit allerlei gebieden in Noord-Holland. De politie besluit bovendien om 'charges' uit te voeren. Dat betekent dat ze met knuppels en politiehonden inlopen op de menigte om ze op die manier uit elkaar te drijven en de boel schoon te vegen. Een deel van de groep wordt gedreven naar een school in aanbouw.
Boufadiss: "En een nog kleiner deel van die groep besluit dan om stenen, flessen en alles wat ze kunnen vinden richting de politie te gooien. En dan loopt het volledig uit de hand."
'De grote agressor'
Nadien heeft Boufadiss iemand vertegenwoordigd die onderdeel uitmaakte van de menigte: "Hij was een bezoeker van de feestweek. Hij wordt in deze totale chaos aangehouden doordat een politiehond hem naar de grond werkt. Hij wordt ook met een knuppel geslagen.
Mijn cliënt wordt dan drie dagen vastgehouden op het politiebureau en voor lange duur verhoord. Hij heeft dan zelf geen enkel idee waarom hij is aangehouden."
Tijdens de verhoren blijkt dat hij wordt gezien als "de grote agressor", vertelt Boufadiss, "hij wordt gezien als iemand die klinkers heeft opgepakt en die richting de politie heeft gegooid. Maar zelf zegt hij dat hij er niets mee te maken heeft en alleen probeert naar zijn auto te komen."
Nog maar een broekie
In 2016 is Boufadiss maar net een jaar advocaat, "nog een broekie op dat gebied", zo zegt ze zelf, en krijgt het dossier in handen. In dat dossier vond Boufadiss meerdere processen verbaal (verslagen van de politie). Daarin stond dat haar cliënt de aanstichter is, dat ze hem zelfs hebben herkend als de persoon die stenen naar de politie heeft gegooid.
Daartegenover staan op dat moment verhoren van de cliënt van Boufadiss: "Mijn cliënt zegt dat er sprake is van een persoonsverwisseling, 'jullie hebben de verkeerde persoon'." Haar cliënt zegt steevast niks verkeerd te hebben gedaan. Terwijl Boufadiss het leest, denkt ze gelijk dat het wel lastig gaat worden voor haar cliënt.
In eerste instantie weinig vertrouwen
Boufadiss: "De politie zegt het te hebben gezien, waarom zouden ze hierover liegen? Ze hebben daar geen belang bij, dacht ik op dat moment nog. Mijn cliënt zegt 'persoonsverwisseling', maar ik wist op dat moment wel dat dat iets is dat veel verdachten zeggen tijdens het verhoor. Kortom, had ik in eerste instantie niet veel geloof in het verhaal."
Normaal is de verklaring van één getuige niet voldoende maar in deze zaak heeft de cliënt te maken met het 'bewijsminimum'. Dus een proces verbaal van één agent is zeker voldoende voor een bewezen verklaring. "Hier was zelfs sprake van vier processen verbaal van vier verschillende agenten," vertelt Boufadiss, "die allemaal zeggen dat mijn cliënt geweld heeft gebruikt."
In eerste instantie wilde Boufadiss met haar cliënt doornemen wat het belastende bewijs allemaal was en wilde ook zijn verwachtingen ietwat temperen. Boufadiss: "Maar toen ik hem zag, gebeurde er wat moois. Want in de bespreking bleef hij voet bij stuk houden dat er sprake was van een persoonsverwisseling. En toen ik hem leerde kennen kon ik mij ook niet meer voorstellen dat hij de grote agressor was waar de politie van sprak."
De waarheid boven tafel
Boufadiss: "De enige optie die je dan hebt, is om te gaan zagen aan de processen verbaal van de politie. Dat doe je door hen als getuige te vragen voor verhoor. Maar, dat is een groot risico, want dat kan het soms alleen maar erger maken voor je cliënt.
Die politieagenten lezen voordat zij worden verhoord nog even goed alle processen verbaal door en hebben vaak ook al gesproken met elkaar. Het is heel lastig om dan goed de waarheid boven tafel te krijgen."
Uiteindelijk zijn er vier politieagenten gehoord bij de rechter commissaris. Boufadiss: "Ik heb er toen voor gekozen om hen allemaal dingen te gaan vragen, die ze moeten hebben gezien, maar die zij niet hebben opgeschreven in het proces verbaal.
Ze stonden allemaal dichtbij elkaar dus ze moeten bepaalde dingen hetzelfde hebben gezien. Dus ik dacht als ik ze daar dan juist over ga bevragen dan is de kans wel dat uiteindelijk blijkt dat ze niet hetzelfde hebben gezien."
Enorme inconsistenties
Na de verhoren bleek ook dat hun verhalen niet compleet vergelijkbaar waren. "Er waren enorme inconsistenties,", zegt Boufadiss. "De ene agent die bleek opeens aan enorm geheugenverlies te lijden, maar de andere agent bleek zich nog meer te herinneren dan eerder. Uiteindelijk bleek dus dat het wellicht wel zo was dat mijn cliënt gelijk had en dat er sprake was van een persoonsverwisseling."
De cliënt van Boufadiss is uiteindelijk gedagvaard voor openlijke geweldpleging, maar hij is vrijgesproken door de rechtbank.
'Een advocaat is ook maar een mens'
Of je het ooit zeker kunt weten of iemand iets wel of niet heeft gedaan? Natuurlijk niet. Boufadiss: "Ook een advocaat is maar een mens, dus heb je wel te maken met wat vooroordelen soms. Als je een dossier leest, krijg je soms vooroordelen. En hetzelfde krijg je als je de cliënt dan spreekt. Het kan opeens nog wel dat ik naast het dossier een beeld krijg van de persoon die tegenover mij zit."
Boufadiss: "Het is de taak van de advocaat om vanuit het verhaal van je cliënt te gaan redeneren. Daar speelde bij mij op dat moment wel mee, en ik denk ook bij de rechtbank toen ze mijn cliënt voor zich zagen, van: is dit echt de persoon die die grote agressor is geweest? En rechters zijn denk ik ook mensen waarbij de indruk van de verdachte op de zitting ook wel doorslag kan geven."
Verder kijken dan je neus lang is
"Wat ik ervan heb geleerd, is dat ik ook verder moet kijken dan mijn eigen neus lang is," vertelt Boufadiss. "Dat als ik een dossier lees, het mijn taak is om daar kritisch naar te kijken. En ook dat alles niet zwart-wit is. Je kunt nu denken, 'is het zo dat de agenten bewust hebben gelogen en expres de verkeerde persoon hebben opgepakt?', dat denk ik niet. Maar ik denk wel dat in deze enorme chaos fouten kunnen worden gemaakt."