OVT 25 jaar: blijvend onvoltooid

De eerste uitzending

Op zondag 4 oktober 1992 werd in de radiokolommen van de toenmalige VPRO Gids opeens OVT aangekondigd: "Een programma over de onvoltooid verleden tijd, met discussies, reportages en ooggetuigenverslagen." Dit geschiedenisprogramma, dat in de plaats kwam van VARA’s Ophef en vertier, kwam uit de lucht vallen. De gids vond althans elke nadere introductie overbodig, alsof de lancering vooral stilgehouden moest worden. Wel werden de medewerkers van het eerste uur vermeld: Kiki Amsberg, Marnix Koolhaas, Gerard Leenders, Jacqueline Maris, Hans Olink en Kees Slager. Na OVT volgde in het ‘tweede’ uur als apart programma De spoor terug-documentaire, die daarna als documentaire ‘Het spoor terug’ een wekelijks onderdeel van OVT werd en tot op de dag van vandaag de afsluiting van de uitzending vormt. De uitzendtijd van OVT, zondagochtend tussen tien en twaalf, is al een kwarteeuw hetzelfde, net als de aankondiging in de gids. OVT, met actueel nieuws over geschiedenis, ‘Het spoor terug’, columns van bekende publicisten en journalisten, boekbesprekingen van Bart Funnekotter en interviews met auteurs, en tegenwoordig ook podcasts, is al 25 jaar een toonbeeld van continuïteit.

De puntjes van OVT werden overigens, opnieuw zonder dat er enige ruchtbaarheid aan werd gegeven, op 23 augustus 2009 uit de titel geschrapt, in navolging van de VPRO, die ze veertig jaar eerder juist met veel tamtam uit zijn naam had verwijderd.

Francis Fukuyama

4 oktober 1992, de eerste uitzenddag van OVT, blijft vooral in herinnering vanwege de vliegtuigramp in de Bijlmer, waarbij 43 dodelijke slachtoffers vielen. De OVT-redactie vond het minder gepast om het 25-jarig jubileum begin oktober te laten samenvallen met de herdenking van de Bijlmerramp, reden waarom de feestelijke uitzending nu op 22 oktober plaatsvindt, in het gebouw van Beeld en Geluid in Hilversum. Centraal in de uitzending staat 1992, het jaar waarin de Europese Unie werd opgericht, de Sovjet-Unie net ten grave was gedragen, G.B.J. Hiltermann voor de AVRO-radio nog steeds 'de toestand in de wereld' besprak (waarbij steevast werd benadrukt dat wij in het vrije westen leefden), de vers gekozen Amerikaanse president Bill Clinton een nieuwe liberale wereldorde leek in te luiden en de vermaarde filosoof Francis Fukuyama zijn controversiële Het einde van de geschiedenis en de laatste mens schreef, waarin hij betoogt dat na het einde van de Koude Oorlog de westerse liberale democratie overal op aarde als regeringsvorm zou worden omhelsd. De vraag luidt nu hoe de man daarbij kwam en wat ervan waar is gebleken. Daarnaast wagen historici zich in de uitzending aan een toekomstvoorspelling.

OVT is zondag live te volgen tussen 10.00 en 12.00 uur op NPO Radio 1.