Wat gebeurt er allemaal tussen de Nederlandse gevangenismuren?

Business as usual

Dit verhaal is het helemaal niet uitzonderlijk, zegt Douw. "De gevangenis is een gemeenschap die draait om de relaties tussen gevangenen onderling en personeel. Dat noemen we relationele veiligheid. Vaak is het zo dat twee personeelsleden met veel gedetineerden werken. Je kunt je ook voorstellen dat als er iets vervelends gebeurt, dat er dan ingegrepen moet worden."

Hij vindt het gedrag van Lysander de R., dat beschreven wordt in het artikel in De Telegraaf erg herkenbaar. "Dit gedrag is eigenlijk business as usual. Het is gewoon je werk om te maken te hebben met mensen die een moeilijke persoonlijkheid hebben, waardoor er spanning opgebouwd kan worden."

Meer openheid kan druk wegnemen

Wat goed kan is dat er iemand in de gevangenis binnenkomt, met nogal wat aanzien ten opzichte van gedetineerden, zegt hij: "Je kunt je voorstellen dat je je daar als personeel onprettig bij voelt. Een concrete bedreiging komt vaker voor, daar kan ik er ontzettend veel van opnoemen. Maar een gevangenis is per definitie een omgeving waar mensen stoer kunnen doen en een bepaald masker op hebben."

Douw pleit voor meer openheid over wat er achter de gevangenisdeuren gebeurt. "'Ondanks dat het personeel en gevangenen een basaal recht op vrijheid van meningsuiting hebben, en dus met de media mogen praten, krijgen ze daar vaak geen toestemming voor."

Hij denkt dat meer openheid ook kan zorgen voor een andere cultuur binnen de gevangenismuren. "De gevangenis is een heel gesloten, repressief systeem. Dat kent een aantal tendensen die destructief en negatief zijn, mede door het machtsverschil en de geslotenheid. Een manier om gevangenissen wat gezonder te maken is meer openheid, dat kan wat van die druk wegnemen."