'Sommige veteranen kunnen hun lidmaatschap aan de belangenorganisatie niet eens betalen'

Een gedeelte van de militairen komt terug met erge psychische problemen. “En dat is de groep waar de bond zich hard voor maakt”, zegt Bert Dedden, voormalig Generaal-Majoor en voorzitter van De Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (BNMO). “Bij terugkeer in het gezin vertonen ze afwijkend gedrag.” Zo zijn ze bijvoorbeeld heel erg teruggetrokken of agressief.

Jarenlange procedures

Het probleem is niet alleen dat deze mensen niet of nauwelijks kunnen functioneren, maar ook dat zij vaak jarenlange procedures moeten volgen. “Militairen kunnen erkenning en hulp krijgen als ze daar om vragen”, zegt Dedden. “Maar op een gegeven moment wordt vastgesteld dat ze zodanig beschadigd zijn dat ze in aanmerking komen voor een militair invaliditeitspensioen. En de weg daar naartoe kan lang zijn. De hoogte van dit militaire invaliditeitspensioen is onder druk komen te staan.”

Honderden bezwaren

Dit komt omdat de systematiek om dat pensioen vast te stellen in 2008 is bezien. Er werd een protocol opgesteld. Naar aanleiding van dat protocol is de hoogte van dat militair invaliditeitspensioen verlaagd. Dit betekent dus dat de criteria zijn aangescherpt, terwijl de problemen hetzelfde zijn gebleven. “Dat was dan ook het bezwaar van veel mensen. In de periode 2008 – 2011 zijn er honderden bezwaren aangetekend door deze besluiten. Vervolgens zijn er ook weer een groot aantal zaken tegen het licht gehouden."

“De 300 mensen die wij bijstaan hebben een deel terug gekregen. Dat is inmiddels ook min of meer toegegeven door de minister. Eerder werd veel eerder en meer pensioen uitgekeerd. Inmiddels krijgen militairen een stuk minder zonder dat daar duidelijke redenen voor worden gegeven. Zo zijn er mensen die de veertig euro contributie niet kunnen betalen. Dat is een zeer zorgelijke ontwikkeling waar snel iets aan moet worden gedaan”, zegt Dedden.

Schrijnende situatie

Een voorbeeld daarvan is Derkjan Eefting. Hij diende in de jaren negentig als militair in Bosnië. Toen hij terugkwam werd PTSS geconstateerd. “Omdat het staatsgeheime informatie is, mag ik niet zeggen wat ik heb meegemaakt. Al snel wordt bij defensie gezegd dat het ligt aan persoonlijke omstandigheden die niets te maken hebben met de missie”, reageert Eeftink. “Ik moest jaren procederen om de uitkering te krijgen waar ik recht op heb.” Door misgelopen uitkeringen en hoge advocaatkosten heeft hij tienduizenden euro’s schuld opgebouwd. “Het lidmaatschap van de belangenorganisatie voor veteranen kan ik niet eens betalen. Het is heel schrijnend.”

Uiteindelijk heeft de Minister van Defensie onder druk van met name de Militaire Belangen verenigingen gezegd dat er een evaluatie van dat protocol moest komen. Om het beleid aan te passen, moeten vakbonden en defensie onderhandelen. Het probleem is alleen dat deze gesprekken stil liggen omdat vakbonden en defensie overhoop liggen over een nieuwe CAO.

“Hopelijk kunnen we de gesprekken over het nieuwe PTSS-protocol zo spoedig mogelijk hervatten”, laat het Ministerie van Defensie in een reactie weten. Het kan volgens Dedden nog wel jaren duren voor er een wijziging wordt doorgevoerd.