1 op de 5 werkenden zit opgesloten in z'n baan en dat kan anders

"Het is eigenlijk een tweedimensionaal concept waarbij het individu enerzijds ontevreden is in de baan en tegelijkertijd allerlei excuses verzint om maar niet te hoeven vertrekken", zegt Feenstra-Verschure. Deze persoon denkt dat die beperkte baankansen heeft, vertelt de organisatiepsycholoog. "Bijvoorbeeld dat het salaris niet gunstig genoeg is of omdat iemand vindt dat die veel te oud is om nog een stap te maken." Die twee dimensies maken dat iemand letterlijk in een spagaat terechtkomt, legt ze uit.

Iedereen kan er last van hebben

De organisatiepsycholoog vertelt dat het gevoel van opgesloten zitten in je baan vaker voorkomt bij mensen die ouder zijn, mensen die lager opgeleid zijn en mensen die lang in dienst zijn. "Dat zijn de mensen die minder mogelijkheden hebben om snel te switchen van baan of in ieder geval het gevoel hebben dat ze daardoor minder aantrekkelijk voor de arbeidsmarkt zijn." Maar Feenstra-Verschure geeft aan dat ze tijdens het de interviews voor haar onderzoek zag dat het voorkomt in alle lagen van de bevolking. "Hoogopgeleid, laagopgeleid, jong, oud. Dus zelfs mensen die 25 jaar oud zijn en denken 'Dit is de carrière waar ik naar op heb gekeken, dit zal het zijn'. En dat het het dan toch niet is maar dat ze denken dat ze twee jaar moeten blijven omdat het anders slecht staat op hun cv."

Low, medium en high locked individuals

Feenstra-Verschure zelf is met haar baan bij een corporate organisatie gestopt. "Ik wilde uitzoeken hoe het kan dat mensen met dergelijke excuses komen en niet die stap kunnen maken", zegt ze. In haar onderzoek heeft ze mensen in drie niveaus geclassificeerd. Low, medium en high locked individuals. Low locked individuals vinden 'opgesloten in je baan' te zwartgallig klinken, maar geven wel aan ontevreden te zijn én beperkte baankansen te hebben. Bij de medium locked individuals klinkt het al wat ernstiger. "Dit is één derde van de groep. Die gaan iedere dag met buikpijn naar hun werk en met een zwaar gevoel weer naar huis gingen. Zij hebben dagelijkse stress en voelen zich uitgeput." De high locked individuals vallen uit, vertelt ze. "Die krijgen een burn-out of hebben depressieve klachten."

Sleutelen aan je baan

Waarom blijven mensen die zo ontevreden zijn vasthouden aan hun baan? "Mensen durven niet toe te geven dat het aan die baan ligt, omdat ze toch bang zijn die baan kwijt te raken. Er zit een hele sterke relatie tussen baanonzekerheid en dat ze nog geen idee hebben wat ze hierna zouden willen doen." Maar wat is dan de oplossing?

Volgens de organisatiepsycholoog zijn er twee opties: overstappen naar een andere baan of 'sleutelen' aan de huidige baan. "Dan moet je goed kijken naar wat je ontevreden maakt. Het kan zijn dat je een conflict met je manager hebt, of dat je de werksfeer niet leuk vindt, of dat je het idee hebt dat je onvoldoende gewaardeerd wordt." Volgens Feenstra-Verschure zaken waar je voor uit moet durven komen en waarover een gesprek op gang moet komen. Ze geeft aan dat werkgevers daar ook een rol in hebben. "Het is belangrijk dat we de werkgevers informeren en adviseren. Zodat zij weten dat dit eraan zit te komen bij een werknemer en dat ze weten hoe ze hiermee om moeten gaan."