Wat zijn de waterschappen en waarom stemmen we erop?
- Nieuws
- Wat zijn de waterschappen en waarom stemmen we erop?
De waterschappen zijn de oudste overheidslaag van Nederland. Aankomende woensdag mogen we er weer op stemmen, maar waarom eigenlijk en wat hebben we te kiezen? Marten Minkema zoekt het uit in de radiodocumentaire De Watermeesters.
De Watermeesters
Wat zijn de waterschappen eigenlijk?
Minkema: "De waterschappen regelen het waterpeil in Nederland, bewaken de zwemwaterkwaliteit en zuiveren rioolwater. Er zijn tegenwoordig 21 waterschappen waarvan de grenzen vaak dwars door provincies snijden, want stroomgebieden hebben hun eigen loop."
ANP/Koen Suyk
Vroeger deelden de waterschappen boetes uit en soms zelfs de doodstraf
Wanneer en waarom zijn de waterschappen ontstaan?
Minkema: "Duizend jaar geleden gingen boeren en monniken samenwerken om hun afwatering te regelen met sloten en sluizen. Het afgevoerde water uit hun waterschapjes moest ergens naartoe, uiteindelijk naar de rivieren en de zee. Zo ontstond schaalvergroting."
"Tenslotte ontstonden overkoepelende hoogheemraden. Zij hadden een eigen rijdende rechtbank, waarmee ze samen met de dijkgraaf te paard de waterschappen controleerden. Waar nodig deelden ze boetes uit en soms zelfs de doodstraf."
ANP/Robin van Lonkhuijsen
Wat maakt de waterschappen zo bijzonder?
Minkema: "Geen enkel ander land heeft waterschappen zoals wij ze kennen. Wel instanties die hetzelfde regelen, maar die vallen onder een andere overheid. In Nederland hebben de waterschappen een eigen bestuur en innen ze hun eigen belasting, miljarden zelfs."
"Het is goed dat ze onafhankelijk zijn, maar er zit een raar randje aan. Bijna een derde van de zetels is namelijk geborgd - dat betekent dat ze al vergeven zijn en buiten het democratische proces vallen. Die zetels zijn vergeven aan belangenorganisaties als de KvK en LTO."
Hoe zit het met de stemming van woensdag?
Minkema: "Omdat er altijd weinig opkomst was bij de waterschapsverkiezingen, zo'n 20%, zijn ze in 2014 gekoppeld aan die voor de Provinciale Staten. De opkomst steeg daardoor de vorige keer naar 34% en de waterschappen hopen nu op 50%."