Achtergrond

Noord- en Zuid-Korea: is dit een diplomatieke doorbraak?

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
Noord- en Zuid-Korea: is dit een diplomatieke doorbraak?

Onverwachts een vredelievend geluid vanuit Noord-Korea, na maanden vol oorlogstaal. Komende dinsdag sturen de politiek leiders van Zuid- en Noord-Korea hun afgezanten naar neutraal gebied voor een ontmoeting. Belangrijk onderwerp van gesprek zijn de aankomende Winterspelen in Pyeonchang. Na maanden van terughoudendheid en afwijzing overweegt Noord-Korea toch zijn sporters naar het toernooi uit te zenden. Een diplomatieke doorbraak, met sport als smeermiddel?

Hoogleraar Korea-studies Remco Breuker is noch blij, noch verrast met het nieuws. Volgens hem past de ontwikkeling binnen een grotere tactiek van Noord-Korea om Amerika op afstand te krijgen. "Als de Amerikaans-Koreaanse alliantie verzwakt wordt, dan zijn we eigenlijk nog verder van huis dan we nu zijn. Die alliantie heeft vijftig jaar lang voor vrede in die regio gezorgd." Breuker is niet onder de indruk van de tactische lange termijnvisie van Zuid-Korea. "In Pyeongchang zijn ze aan het schaken, terwijl ze in Seoul backgammon spelen."

Bedreiging

De Winterspelen in Pyeongchang vormen wat dat betreft eerder een bedreiging voor de situatie, dan een smeermiddel, stelt sporthistoricus Jurryt van Vooren. "De Spelen zorgen voor een dynamiek van afgunst en polarisatie. Op het Koreaanse schiereiland betekent succes voor de een, verlies voor de ander." Het is niet voor het eerst dat zulke spanningen ontstaan. In 1988 vonden de Olympische Zomerspelen in Seoul plaats, maar daar gingen zeven jaar aan stevige spanningen aan vooraf. Dat resulteerde uiteindelijk in een Noord-Koreaanse aanslag op een Zuid-Koreaans vliegtuig, met 115 burgerslachtoffers.

Op de achtergrond bleek een heel ander verhaal te spelen. Uit onder andere CIA- en IOC-dossiers die nu pas openbaar zijn blijkt dat de beide Korea’s heel dichtbij een akkoord waren om de Spelen van ’88 gezamenlijk te organiseren. Onder andere de handbal-, voetbal- en wielerwedstrijden zouden in Noord-Korea worden afgewerkt. Het zouden de Spelen van Pyeongchang en Seoul gaan worden. "Pas op het laatste moment zijn de onderhandelingen geklapt", vertelt Van Vooren. "Wat ervoor zorgde dat Noord-Korea definitief geïsoleerd raakte op het wereldtoneel."

Mócht Noord-Korea aanstaande dinsdag daadwerkelijk komen opdagen bij de gesprekken – en dat is volgens Remco Breuker nog maar de vraag – dan is het volgens de hoogleraar vrijwel zeker dat de Noord-Koreaanse sporters aan de Spelen zullen gaan deelnemen. "Het is voor hun eigen volk belangrijk, om hun nationalistische trots aan te kunnen wakkeren. Maar ook naar de buitenwereld is het belangrijk dat Noord-Korea – mocht het binnenkort gaan onderhandelen over de sancties – in een wat positiever daglicht komt te staan."