De ouders van Bart, Eefje en Marit stapten samen uit het leven

Prachtig huwelijk

Bart, Eefje en Marit Stofberg weten het zeker: het huwelijk van hun ouders staat in de top-10 gelukkigste huwelijken van Nederland. Bart: "Ik heb ze maar twee keer ruzie zien maken. Een keer omdat onze vader de zorg voor ons van mijn moeder poogde over te nemen en een keer ging het over de badkamer. Daar hebben wij toen maar in bemiddeld."

Toen ze besloten samen uit het leven te stappen waren ze 91 en 88 jaar oud. Hoewel moeder lichamelijk en zeker geestelijk nog gezond was, koos ze toch voor een vrijwillig levenseinde. Eefje: "Het was zeker een dilemma, maar ze heeft er goed over nagedacht. Ze kon zonder onze vader niet meer zichzelf zijn, dus zouden ze samen gaan." Marit: "Ze vond het 'christelijk zonde' om er uit te stappen terwijl ze nog in orde was. Toch had ze bedacht dat het vanaf dat punt elke dag alleen maar minder zou worden, dus het haar niets zou opleveren."

Eerste gesprek

In 2012 riepen hun ouders de kinderen bijeen om te praten over de dood en hoe zij dat voor zich zagen. Bart: "Uiteindelijk hebben we hier toch wel vier keer over gepraat. Elke keer zo'n drie uur achtereen aan de keukentafel. Dat voelde heel veilig en vertrouwd." Dit soort gesprekken zijn misschien moeilijk voor te stellen, maar ze zijn volgens Marit speciaal. "Mooi doodgaan heeft iets heel bijzonders. Je hoeft niet te lijden, krijgt een waardig afscheid en hebt nog een hoge kwaliteit van leven. Tegelijkertijd ga je heel erg nadenken en praten met elkaar over de essentie van het leven. Dat zijn hele intrigerende en interessante gesprekken."

Besluiten

Toen vader Stofberg geestelijk achteruit ging, kwam het moment steeds dichterbij. Eefje: "Op een gegeven moment wilde hij binnen drie weken dood. Toen gingen ze met elkaar in gesprek en uiteindelijk hebben ze een datum gepland."
De gezondheid van vader Stofberg ging echter sneller achteruit dan verwacht waardoor de datum naar voren werd geschoven. De huisarts mocht niet helpen bij deze vorm van zelfdoding, dus werd er gezocht naar een andere methode. Bart: "Na de gesprekken met elkaar zijn we langs de huisarts, de Nederlandse Vereniging Euthanasie en de Stichting Levenseinde, gegaan. Uiteindelijk kregen ze een adres waar ze het Chinese 'zelfmoordpoeder' konden bestellen." Het in bezit hebben van dat poeder gaf echtpaar Stofberg een rustgevend en geruststellend gevoel.

Het moment

"In de aanloop naar het moment loop je tegen enorme angst op, daar moet je wel doorheen. Je kan er niet van wegblijven en moet dat beleven. Als de angst dan weg is wordt het heel intens en mooi ook", stelt Marit.
De kinderen mochten niet helpen, de regie moest bij de ouders liggen. Bart: "Uiteindelijk hebben we wel 3 keer gerepeteerd, het hele stappenplan doorlopen. In welke vla gaan we het poeder mengen bijvoorbeeld?" Er werd besloten om 's ochtends na de koffie te beginnen met de laatste wens. Eefje: "Dat is natuurlijk heel spannend. Na deze koffie leven je ouders niet meer. Toch probeer je de koffie niet te rekken, het is hun keuze."

Anders dan verwacht

Uiteindelijk verliep niet alles volgens het uitgedachte stappenplan. Eefje: "Moeder ging ineens het poeder boven de vloer vasthouden in plaats van boven het aanrecht, daar mag je dus niet bij ingrijpen. Maar stel je voor dat het valt."
Bart: "Mijn vader at het hele schaaltje in een keer leeg. Voor mijn moeder was het nog lastig. Ze was er zich heel goed van bewust dat ze na zes happen dood zou gaan." "Uiteindelijk lagen ze naast elkaar, gaven ze elkaar een kus en hielden elkaars hand vast", besluit Eefje.

De kinderen zijn het er over eens: ze willen zelf ook zo uit het leven kunnen stappen. Bart: "We zijn twee weken lang met z'n vijven samen geweest en zoveel meegemaakt. Prachtige gesprekken, gelachen en gehuild. Een mooiere dood kan je je niet voorstellen."