'Vluchtelingenverdrag is niet meer van deze tijd'

Het verdrag bepaalt onder andere dat vluchtelingen en asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar een land waar ze gevaar lopen. Lenaers legt uit waarom het tijd is voor een herziening: "De manier waarop het is opgeschreven is niet meer van deze tijd. Deze overeenkomst is getekend in een tijd dat mensen die vluchtten zo snel en zo dicht mogelijk bij het thuisland asiel gingen aanvragen. Nu maken vluchtelingen lange reizen en kiezen ze het land uit waar ze asiel gaan aanvragen."

PvdA Tweede Kamerlid Attje Kuiken vindt zo'n aanpassing van het eerdere akkoord volstrekt onnodig, want het zit volgens haar al goed in elkaar ondanks dat de tijd en de vluchtelingenstroom veranderd is. “Het verdrag vraagt om veiligheid, dus je mag ze niet terugsturen naar landen waar oorlog is. Maar het zegt ook niet dat je iedereen maar in Nederland moet opnemen. De mensen die het aan willen passen weten niet precies hoe het nu in elkaar zit." De enige reden om het verdrag aan te passen is volgens Kuiken een cynische: "Dan wil je blijkbaar onder je verantwoordelijkheid uit om niet mensen terug te sturen naar onveilige gebieden."

Gedeelde verantwoordelijkheid

Europarlementariër Lenaers ziet twee concrete punten waarop het verdrag aangepast kan worden. "Het is ondertekend door 150 landen, maar die landen hebben geen enkele verplichting om het toe te passen op de manier waarop het zou moeten. Pas dat dus aan: alle ondertekenaars hebben verplichting om opvang van vluchtelingen aan te bieden."

Het huidige verdrag voorziet daarnaast in een individuele behandeling van iedere asiel-kandidaat, iets wat CDA'er Lenaers ook anders zou willen zien. “In de huidige tijd hebben we te maken met grote groepen vluchtelingen. Deze zouden we ook als groep moeten kunnen beoordelen. Door hen de ontheemde status te bieden, wordt het systeem efficiënter.”

PvdA'er Kuiken is hier geen voorstander van. “Op deze manier werk je segregatie in de hand, want hierdoor geef je het signaal af dat mensen sowieso nooit blijvend opgevangen mogen worden. Dan blijven het tweederangsburgers.”

Voor een aanpassing om een steviger verplichting op te nemen blijft de deur toch op een kier staan, klinkt het voorzichtig in de woorden van de PvdA-politica door: "Ik zou het zeker heel goed vinden als meer landen op de wereld vluchtelingen opnemen. Maar: je ziet aan de Turkije-deal dat daar op een andere manier al ruimte voor te vinden valt."