Facebook en politici: twee handen op één buik
- Nieuws
- Facebook en politici: twee handen op één buik
Niemand weet precies wát er gebeurt, maar dat het gebeurt, staat wel vast: microtargeting door politieke partijen in Nederland. Met op maat gemaakte advertenties gebaseerd op online data worden potentiële kiezers digitaal verleid. Argos dook samen met De Groene Amsterdammer in de wereld van microtargeting. Sociale media-platformen als Facebook spelen hierbij een grote rol.
"Het heel specifiek doelgroepen isoleren en dan advertenties hun kant opsturen is zeer problematisch, wie het ook toepast", zegt privacy-expert Marietje Schaake zaterdag in reactie op de reportage over microtargeting. "Je zou zelfs kunnen zeggen dat er helemaal niet gemicrotarget mag worden met politieke advertenties. Omdat een politieke voorkeur altijd gevoelig is, maar ook omdat datamakelaars een steeds grotere rol spelen."
Schaake: 'Urgent dat er snel wetgeving komt'
Video niet beschikbaar
Het beruchtste geval is misschien wel Cambridge Analytica, het Britse bedrijf dat kiezersprofielen op basis van big data verkocht aan bijvoorbeeld de campagnemedewerkers van Donald Trump. Maar ook in Nederland vonden Argos en De Groene voorbeelden van politieke campagnes waarbij specifieke groepen kiezers zijn getarget op basis van door commerciële bedrijven verzamelde data.
'Illegale handel'
Lokke Moerel, advocaat gespecialiseerd in privacy, vertelt in de reportage hoe deze bedrijfjes het internet afromen op zoek naar onderscheidende gegevens. Sociale media bijvoorbeeld, maar ook dating-apps zoals Grindr. "Dat soort bedrijven zegt dat ze dat soort gegevens via toestemming hebben gekregen, maar dat waag ik te betwijfelen." De data waarmee politieke partijen hun politieke pijlen richten op specifieke doelgroepen, is volgens Moerel vaak illegaal verzameld. "Omdat je het zo makkelijk kunt kopen denken politieke partijen al snel dat het wel mag. Maar bij Cambridge Analytica hebben we gezien dat als de autoriteiten daar dan naar gaan kijken, iedereen het ineens een schandaal vindt."
De datahonger van politieke partijen
Facebook-lobby
De afhankelijkheid van social media-bedrijven als Facebook om kiezers en burgers te bereiken is enorm, zeggen campagnemanagers in de reportage. Voor Schaake komt het niet als een verrassing: zij zag als Europarlementariër in Brussel tussen 2009 en 2019 al dat politici en social media-platformen met elkaar verstrengeld zijn. "Facebook bood in mijn tijd aan om trainingen te geven over hoe je het beste hun tools kon gebruiken."
Lees ook: Forum voor Democratie spendeert miljoenenbedrag aan Facebook-advertenties.
Schaake is thans als directeur internationaal beleid van het Cyber Policy Center verbonden aan de Amerikaanse universiteit Stanford en geeft daar ook les aan studenten, onder meer over kunstmatige intelligentie en de rechtsstaat. Ze pleit voor regelgeving van overheden en duidelijke wettelijke kaders op het gebied van microtargeting. Om te voorkomen dat campagnes worden ingezet om specifieke groepen te bereiken en tegen elkaar op te zetten.
"Je moet ook nadenken over de vraag hoe deze technologie kan worden ingezet om de liberale democratie te ondermijnen of het vertrouwen in instituties. En niet alleen: 'Goh wat handig als ik Facebook voor mijn eigen verkiezingscampagne zou kunnen gebruiken'."
Gerelateerd
