Pensioenpot is heus niet leeg en nog 5 inzichten over je geld voor later

“Eén dag in de week werken we voor ons pensioen”, zegt Knoef. “Dat is aanzienlijk, dus het is belangrijk dat het goed geregeld is.” Ze raadt jongeren die net uit de schoolbanken komen, aan om bij het kiezen van een baan niet alleen op het loon te letten. Je moet ook kijken naar je pensioensopbouw, zegt ze.

Een goed startpunt is wat haar betreft de website mijnpensioensoverzicht.nl, waar je een overzicht krijgt van je pensioen vanuit de overheid en de werkgever. “En je krijgt een goed beeld: hoeveel bouw je op, bouw je überhaupt op?”

“We zien dat 40 procent van de jongeren denkt dat er later geen pensioen meer is. Ik vind dat echt schokkend." Dat pessimisme is niet nodig, maar ze begrijpt het wel. "Er waren veel negatieve berichten over de financiële situatie van pensioenfondsen." Maar de gemiddelde dekkingsgraad is 120, legt ze uit. "Dat betekent dat er 20 procent meer aanwezig is dan nodig is om aan allen verplichtingen te voldoen."

Zelfs een expert vindt pensioenen lastig

“Ik doe sinds 2006 onderzoek naar pensioenen en ik leer nog elke dag bij. In die zin is het complex. Uit ons onderzoek blijkt dat 50 procent van de mensen zich zorgen maakt over zijn of haar pensioen. Dat zegt mij dat een beetje basiskennis behulpzaam kan zijn.”

Nu ligt er dus een nieuwe pensioenwet op tafel, waar in september over wordt gedebatteerd in de Tweede Kamer. Kritiekpunt is de complexiteit.

Je ziet bij veel wetgeving dat het complex is, verklaart ze. Dat komt door uitzonderingen, door belangrijke eisen en doordat mensen keuzevrijheid willen. Maar, benadrukt ze, bij de nieuwe wet is wel degelijk geprobeerd om dingen simpeler te maken.

Ons pensioenstelsel is goed…

“We hebben een goed stelsel: er is relatief weinig armoede onder ouderen en we bouwen relatief veel pensioen op.” Toch gaat het op de schop. Aanleiding, zegt ze, zijn onder meer veranderingen op de arbeidsmarkt. Zo hebben meer mensen flexibele contracten en wisselen mensen vaker van baan.

…en moet nog beter worden

Er komt meer transparantie, legt Knoef uit. “Het wordt duidelijker welk stukje van de pot voor jou is opgebouwd. Ik hoop dat dat jongeren ook meer geruststelt.” Bovendien wordt wat je inlegt en wat het oplevert beter op elkaar aangesloten. Nu betaal je als je jong bent relatief veel en als je ouder wordt net wat te weinig. Immers: een euro die vroeg is ingelegd rendeert beter.

Wat er ook verandert is de risicoverdeling. Het risico moet straks beter passen bij de verschillende generaties, verklaart Knoef. “Een jongere kan wat meer risico dragen, diegene die (bijna) gepensioneerd krijgt minder risico.”

Eén ding is zeker: niks is zeker

“De pensioenpot blijft hetzelfde na de hervorming; er gaat niet meer geld in of uit”, zo stelt Knoef gerust. Maar we blijven, zegt ze, afhankelijk van dezelfde financiële markten. In die zin neemt de onzekerheid niet toe of af – het is maar hoe je het bekijkt. Bovendien kunnen we nog steeds niet in een glazen bol kijken. Dat ouderen bijvoorbeeld steeds ouder worden, en dus langer pensioen nodig hebben, hebben we niet goed kunnen inschatten, zegt ze.

En er is nog iets dat voor onzekerheid kan zorgen: de hoogte van het uit te keren pensioensbedrag hangt straks niet meer vast aan de hoogte van de buffer bij de fondsen. “Dat betekent dat we sneller kunnen indexeren. Maar het betekent ook dat je sneller gekort wordt als het tegenzit. En we weten uit de psychologie: een verlies hakt er twee keer zo hard in als een winst. Daar moeten we ons wel bewust van zijn.”