Koopkracht neemt toe met 1,5 procent, wat betekent het voor jou?

Koopkracht is een begrip dat de afgelopen dagen het nieuws domineerde. Het is een economisch begrip waar niet iedereen de precieze definitie van weet. 'Koopkracht geeft aan hoeveel goederen een huishouden kan kopen met het besteedbaar inkomen' is de eerste definitie die je op Google vindt wanneer je zoekt op 'koopkracht'.

In feite kunnen economen aan de hand van koopkracht zien of het goed gaat met huishoudens. Als de koopkracht hoog is, kunnen huishoudens meer spullen kopen van hetzelfde geld. Als huishoudens minder kunnen kopen van hetzelfde geld, gaat de koopkracht omlaag.

Stijging van de koopkracht

Zoals in de gelekte documenten stond, gaat de koopkracht stijgen in Nederland. Dat is een goed teken, want onze economie zit in de lift. De laatste jaren was er sprake van inflatie, de prijzen van producten gingen stijgen. Het probleem was dat de prijzen in de supermarkt gingen stijgen, maar ons inkomen niet. Er is dus sprake van een verminderde koopkracht, we kunnen minder kopen van hetzelfde geld.

Het kabinet belooft in de Miljoenennota dat iedere Nederlander in de portemonnee gaat merken dat het goed gaat met de economie. Het kabinet wil dat bereiken door de belastingen te verlagen. Dat lijkt te zijn gelukt, voor de Prinsjesdag-onderhandelingen werd de koopkrachtstijging geraamd op 1,3 procent. Nu komt dat percentage uit op 1,5 procent.

Dus, we houden wat meer geld over dan vorig jaar met de supermarktprijzen die wij nu kennen. De koopkracht gaat dus vooruit.

Tegelijkertijd groeit de economie met 2,5 procent. "Om dat gelijk te trekken moeten we de lasten verlichten. Dat doen we nu ook al, maar wij kiezen er voor om een deel daarvan te investeren in de publieke sector", zegt Klaas Dijkhoff, fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer.

Verkeerde keuzes

De stijging van 1,5 procent koopkracht klinkt als muziek in de oren, maar geeft geen goed beeld van de werkelijkheid. Het is een gemiddelde van alle huishoudens in Nederland, die voor elk individueel huishouden anders uitpakt. "De stijging van de koopkracht kan ook veel hoger uitpakken, bijvoorbeeld als je een andere baan of promotie krijgt. We werken met modellen, want we kunnen niet voor iedere Nederlander uitrekenen hoeveel zij er op vooruit gaan", aldus Dijkhoff.

"Dat er geen vertrouwen is in deze cijfers is terecht, want de uitgangspositie van Nederland is beter dan tien jaar geleden. Dat schept verwachtingen, maar ook verantwoordelijkheid voor het kabinet om niet leuke dingen met het geld te doen, maar goede dingen", is fractievoorzitter Lodewijk Asscher (PvdA) duidelijk. "Het is pijnlijk als burgers en economen zeggen dat het kabinet verkeerde keuzes maakt. Zij krijgen als antwoord terug dat ze het gedaan hebben omdat ze dachten dat dat beter voor hen was."

Lage inkomens blijven achter

Uit de gelekte cijfers blijken de laagste inkomens er het minst op vooruit gaan (1,1 procent). De midden en hoge inkomens gaan er het meeste op vooruit met respectievelijk 1,6 en 1,7 procent. "Als je kijkt naar de echte cijfers, dan zie je dat de groep met de lagere inkomens worden achtergesteld", zegt Asscher. "De vooruitgang delen zou betekenen dat je de mensen die het moeilijk hebben wat extra's geeft. Nu gebeurt dat niet en wordt er een kwart miljard bezuinigd op chronisch zieken. Dat is een asociaal beleid".

De cijfers uit de Miljoenennota blijven een verwachting, uit de praktijk blijkt dat de voorspelling de ene keer hoger en de andere keer lager uitvalt. Vorig jaar was de verwachting dat de koopkracht zou stijgen met 1 procent. Uiteindelijk bleek later dat de koopkracht slechts was gestegen met een half procent, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek donderdagochtend bekend.

Meer betalen voor zorg

We houden door de belastingverlichting meer geld over, maar de zorgverzekering wordt duurder. De zorgpremie in 2019 wordt in de Miljoenennota geschat op 1432 euro per jaar. Dit is 124 euro meer dan in 2018 en komt neer op een maandelijkse toename van het bedrag met 10,33 euro. Hoe duur de zorgverzekeringen precies worden is nog niet zeker. In het najaar bepalen de zorgverzekeraars hun tarieven, zij gebruiken deze cijfers als richtlijn.