Oekraïne versneld bij de EU? ‘Allesbehalve symboolpolitiek’

Symboolpolitiek? D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma is het er niet mee eens. "Von der Leyen biedt Oekraïne een broodnodig perspectief. Volgens de Europese regels kan elke staat die op het Europese continent ligt en de Europese waarden omarmt kandidaat lidstaat worden."

Volgens Sjoerdsma gaat Von der Leyen haar boekje hiermee niet te buiten. "Ze zegt dat ze bereid is om Oekraïne het startbewijs te geven voor een hele lange marathon om allerlei hervormingen door te voeren en uiteindelijk, over vele jaren, lid te worden."

Criteria van Kopenhagen

Die hervormingen moeten er zeker komen, legt Christina Eckes, hoogleraar Europees Recht aan de Universiteit van Amsterdam uit. "Om daadwerkelijk lid te worden moet je aan de 'Criteria van Kopenhagen' voldoen. Een land moet bijvoorbeeld stabiele instellingen hebben, mensenrechten respecteren en een functionerende markteconomie hebben." Dit had Oekraïne vóór de oorlog niet op orde.

We zijn voorzichter geworden na de toetreding van bijvoorbeeld Polen en Hongarije, legt Eckes uit. "We zagen een aftakeling van de democratie in die landen. We zijn zeker voorzichtiger geworden." Eckes spreekt nu wel van een unieke situatie "We hebben nog nooit een handreiking met zo’n grote symbolische waarde gegeven aan een land dat in oorlog is."

Symboolpolitiek?

Maar hoe realistisch is een versneld kandidaat-lidmaatschap voor Oekraïne? Realistisch genoeg, vindt Sjoerdsma. "Het is op geen enkele manier symboolpolitiek", zegt hij. "Het is enorm belangrijk dat je het perspectief biedt." Volgens Sjoerdsma gaat deze oorlog ook over soevereiniteit. "En om de mogelijkheid voor Oekraïne om zelf je toekomst te kiezen en ze hebben met grote offers gekozen voor de Europese Unie. Dat kan je niet onbeantwoord laten."