GroenLinks heeft geen begrip voor boosheid Buma, Pechtold en Rutte

Ze heeft geen begrip voor de boosheid bij VVD, CDA en D66. "Het was voor GroenLinks geen kwestie van tekenen bij het kruisje. Ze hadden ingestemd dat Jesse met aanpassingen zou komen, en daar zou nog over doorgepraat worden met z’n vieren: Mark Rutte, Halbe Zijlstra, Jesse Klaver en ik. Die afspraak stond al gepland. Dan is het nu wel merkwaardig dat ze nu de vermoorde onschuld spelen."

De boosheid en teleurstelling bij de VVD, het CDA en ook D66 is groot over het afhaken van GroenLinks. In reconstructies wordt gesteld dat Jesse Klaver aanvankelijk akkoord was met een compromis op migratie, maar later begon terug te onderhandelen over het aantal op te nemen vluchtelingen door Nederland. Kathalijne Buitenweg, op afstand betrokken bij de gesprekken tussen de partijleiders onder leiding van informateur Tjeenk Willink, ontkent dat het zo gegaan is. "Vanaf het begin hebben wij duidelijk gemaakt dat bij een verminderde instroom hoort dat je ook meer politiek erkende vluchtelingen opneemt uit kampen. Wij willen mensen niet afschuiven. De andere partijen hoopten gewoon dat er minder vluchtelingen naar Europa zouden komen."

"Wij wilden op migratie in ieder geval geen stap achteruit doen", aldus Buitenweg. "En daar hadden we bij dit gezelschap geen vertrouwen in”. Volgens Buitenweg wilde de VVD dat net als bij de eerder gesloten vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije, Nederland een leidende rol zou nemen. "Dat wilden wij als GroenLinks niet."

De partijen blijven het fundamenteel oneens over hoe de Turkijedeal functioneert. "Rutte kijkt sec naar de letter van de wet van een Turkijedeal," stelt Buitenweg. "Maar de afgelopen jaren hebben we de situatie gehad dat Syriërs teruggestuurd werden naar Turkije terwijl vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties kritiek hebben op de situatie daar: Kinderen moeten werken in fabrieken. Er is geschoten op vluchtelingen. Juridisch deugt de deal misschien, maar de praktijk niet. En de praktijk zal in een land als Niger of Tunesië echt niet beter zijn."

Het is voor GroenLinks dan ook onbestaanbaar dat de partij meewerkt in een kabinet dat voorstaat dat soortgelijke deals met landen in Afrika worden gesloten. "Ik snap ook niet waarom dit zo belangrijk is voor de andere partijen. Dit is een fictief gebeuren. Ik heb staatssecretaris Dijkhoff wel eens gevraagd, welke landen willen nou zo’n deal sluiten? Hij zei toen: ‘geen enkel land.’ Die Afrikaanse landen staan helemaal niet te springen om mensen van ons over te nemen."

Minderheidscoalitie?

Welke rol heeft Kathalijne Buitenweg als secondant van Jesse Klaver gehad in de formatie? Waar Mark Rutte in Halbe Zijlstra een rechts houwdegen heeft die hem streng op de partijkoers houdt, ontkent Buitenweg dat zij een dergelijke rol speelt: "Eerlijk gezegd zitten Jesse en ik qua politieke opvattingen niet uit elkaar. We hebben wel verschillende interesse gebieden. Ik hou me meer bezig met Europa en justitie. Zijn kennis zit meer op klimaat en sociaal. We vullen elkaar meer inhoudelijk aan." Hoe het nu verder moet met de formatie? "Misschien een minderheidscoalitie?" Denkt Buitenweg. "In zo’n geval zal GroenLinks zich constructief opstellen."