Reinout keek alleen nog maar Ongehoord Nieuws, VI en las De Telegraaf

In zijn professionele leven begeleidt Reinout van Asbeck veranderprocessen. "Ik werk met grote bedrijven en ziekenhuizen. Vaak staan daar verschillende polen lijnrecht tegenover elkaar." Om te begrijpen wat er gebeurt bij polarisatie leest hij het boek Polarisatie. Inzicht in de dynamiek van wij-zij denken van Bart Brandsma. Dat brengt hem op het idee van zijn mediaexperiment.

'Ik snapte anti-vaxers'

Hij omarmde zijn nieuwe nieuwsbronnen niet meteen. "Eerst moest ik mijn best doen om niet te gaan schreeuwen naar mijn schermpje als ik naar Ongehoord Nederland (ON!) keek. Maar in de loop van de tijd kon ik daar rustig naar kijken en werden er toch zaadjes gepland. Ook in combinatie met andere media."

Van Asbeck snapte anti-vaxxers beter en vond Climate the movie van ON! opeens een goede film. Hij is naar eigen zeggen ook anders gaan stemmen bij de Europese verkiezingen na het wijzigen van zijn mediadieet. Ook zijn omgeving merkte verandering bij Van Asbeck. "Mijn vrienden vonden me rechtse praatjes hebben."

Dit is toch mijn mening?

Volgens Bart Brandsma, filosoof, trainer en polarisatie-expert, onderschatten we allemaal de rol van de media en overschatten we ons eigen vermogen een zelfstandige koers te varen. "Het aparte is dat wij niet in de gaten hebben hoe ons wereldbeeld tot stand komt. En de media spelen daar een geweldige rol in."

Volgens Brandsma is polarisatie uiteindelijk iets wat niet meer via het verstand gaat. "Polarisatie is een dynamiek van de onderbuik. Feiten gaan er minder toe doen."

Het is Brandsma er niet om te doen om iedereen de juiste feiten te presenteren, maar juist om inzicht te geven in de dynamiek van polarisatie. En hoe je op de ene of dus op de andere 'pool' terecht kunt komen. "Je moet heel sterk onder ogen zien dat die onderbuik wordt bespeeld door media en de politiek." Volgens Brandsma moeten we de mogelijkheden van feiten in polarisatie niet overschatten. "Het is de onderbuik die ons regeert."

Een andere blik

Volgens Brandsma heeft Van Asbeck door dit experiment zelf ervaren wat er met je gebeurt als je een switch maakt. Daarvoor hoef je niet je hele mediabubbel te veranderen. "Alsjeblieft niet. Mensen die veel media kijken worden gedeprimeerd." Maar je zou volgens Brandsma wel eens kunnen kijken in een ander blaadje bij de kapper of er eens een partijprogramma op naslaan van een andere partij. "Dat geeft mij vaak al een totaal andere blik."

En Van Asbeck? Die is weer de 'oude'. Wanneer hij terugging naar zijn oude mediagebruik kwamen ook veel van zijn eerdere opvattingen terug. "Maar mijn ontvangst is wel breder geworden", zegt hij. "Ik ben beter in het ontvangen van het geluid van de ander en ik ben milder in het benaderen van anderen."