Wederzijdse instemming bij seks: 'Dit gaat gewoon niet werken'

Aanranding en verkrachting zijn al strafbaar, maar op dit moment moet het slachtoffer bewijzen dat er verzet is geboden. Daarom moet in de toekomst de sekspartner duidelijk weten of er instemming is gegeven door er naar te vragen. In geval van een 'nee' heeft het slachtoffer volgens de ministers een betere positie om de dader te laten vervolgen.

Moeder: 'Dit gaat gewoon niet werken'

Gerrie de Jongh heeft een zoon van negentien en denkt niet dat dit in de praktijk gaat werken. "Als hij met een meisje naar boven gaat, dan ga ik er niet met mijn neus bovenop staan om te kijken of het wel met wederzijdse instemming is." De Jongh denkt dat je in deze gevallen niet voorzichtig genoeg kunt zijn.

"Mijn zoon denkt wanneer een meisje met hem meegaat, het al met wederzijdse instemming is. Wanneer zo’n meisje zich achteraf bedenkt, kun je hele nare dingen krijgen." Vooral voor een jonge jongen, zoals haar zoon, kan dit grote consequenties hebben, denkt ze. "Wij drukken hem dus op het hart om er met het meisje over te praten en er naar te vragen."

Kenniscentrum Rutgers: 'Dwang-vereiste gaat eruit'

"Het kern van de nieuwe wet wordt dat het dwang-vereiste eruit gaat. Dus dat je niet meer hoeft aan te tonen dat er dwang is gebruikt, maar dat het onvrijwillig was", zegt Willy van Berlo van het kenniscentrum voor seksualiteit Rutgers.

"Het komt echt heel vaak voor dat slachtoffers bevriezen bij ongewenst seksueel contact. Die zijn verlamd van angst en hebben in de huidige wetgeving geen poot om op te staan. Ze niet kunnen aantonen dat ze zich verzet hebben." Deze slachtoffers worden met de nieuwe wet extra beschermd. In de wet komt te staan dat je had behoren te weten dat het tegen iemands wil was.

Eén van de aanleidingen is de MeToo-discussie die heeft laten zien hoe vaak seksueel overschrijdend gedrag voorkomt en hoe ernstig de gevolgen zijn.

Strafpleiter Natacha Harlequin: 'Onwerkbaar'

Strafrechtadvocaat Natacha Harlequin doet vaak zedenzaken en twijfelt aan de juridische haalbaarheid. Volgens haar wordt de bewijslast voor beide partijen moeilijker. Er is volgens haar maar een kleine groep bij wie het echt duidelijk is dat er toestemming gevraagd had moeten worden. Bijvoorbeeld bij gehandicapten, slapende mensen en mensen die drugs hebben gebruikt of gedrogeerd zijn. Voor de grootste groep mensen is het grijze gebied groot.

"Wat men steeds vergeet is dat jouw antwoord of instemming kan veranderen. Dus je moet weten op welk moment de toestemming is gegeven. En hoe lang is de toestemming geldig en kun je deze weer intrekken?"

Grapperhaus wil niet zover gaan dat er een schriftelijke verklaring nodig is, maar in een zitting moet ergens wel blijken dat het tegen iemands zin is. Dan blijft het nu toch het woord van de één tegen het woord van de ander, denkt Harlequin.

"Wat als ik eerst wel wil, maar gedurende de seks toch twijfels krijg. Hoe vaak moet de vraag of iemand wel wil dan gesteld worden?" Voor Harlequin is deze wet echt een horrorverhaal. "Moet je elkaars toestemming voortaan gaan opnemen? En dat moet je dan elke vijf minuten herhalen. Onwerkbaar."

Correspondent Zweden: 'Meer veroordelingen'

In Zweden is men verder gegaan met deze wet. Daar moet de toestemming echt vastgelegd worden. Dirk Evers is correspondent in Zweden en vertelt dat er een app is die bijna een jaar geleden is ingevoerd. Via de app kun je vastleggen dat er ingestemd wordt met seks.

Er is onderzocht in Stockholm en omgeving, dat er van de 20 gevallen van ongewenste seks-zaken er vier zaken tot een veroordelingen hebben geleid dankzij de nieuwe wet. De Officier van Justitie in Stockholm gaf aan dat door deze wet het schemergebied rondom onvrijwillige seks minder is geworden.